- қызыл бидай
- (Ауғ.; Ир.) бидайдың сорты
Қазақ тілінің аймақтық сөздігі. - Алматы: « Арыс» баспасы. Ғ.Қалиев, О.Нақысбеков, Ш.Сарыбаев, А.Үдербаев. 2005.
Қазақ тілінің аймақтық сөздігі. - Алматы: « Арыс» баспасы. Ғ.Қалиев, О.Нақысбеков, Ш.Сарыбаев, А.Үдербаев. 2005.
қызыл — I зат. г е о г р. Топырағы, тасы қызғылттау жер. – Жоқ, сері аға, адасып кетерсіз, бұл арада шоқ қ ы з ы л д а р көп, бір бірінен айнымайды (С.Жүнісов, Ақан сері 2, 303). Ол «Бұзау өлген» қ ы з ы л ы н а шыға беріп, бұйдасын іріккен… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
қызыл кірпік бидай — (Жамб., Жуа.) ақ бидайға ұқсас, қабығы қызыл бидай түрі … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
бидай — қуыру. Бидайды қазанға салып, араластырып тұрып пісіру. Соңғы кезде әр үйде от маздап жанып, сол отта қолбақырға тықырлатып б и д а й қ у ы р ы п жатады (М. Әуезов, Абай жолы, 3, 249). Бидай өңденді. Сарғыш қызыл түске енді. Жал жал жондар б и д… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
нарқызыл — (Шымк.: Сайр., Түлк.) кішкене қызыл бидай. Н а р қ ы з ы л бидай тез піседі (Шымк., Сайр.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
қызылша бидай — (Көкш.: Щуч., Еңб.) кішкене қызыл бидай … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
сулы бидай — (Жамб., Шу; Алм.; Талд.) суармалы бидай. Колхозымызда тәлім бидай да, с у л ы б и д а й да бар (Жамб., Шу). Биыл «Қызыл Октябрь» колхозында с у л ы б и д а й өте жақсы шықты (Талд.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
аққұла — 1. (Қ орда: Жал., Қарм.; Шымк.: Түлк., Қызылқ.; Жезқ., Ағад.; Жамб., Шу; Ақт.: Жұр., Тем., Ырғ.; Қост.: Жанг., Аман.; Қарақ.) ерте кездерде қырмандағы бидайды қызылдағанда жұртқа беру үшін бөлініп қойылған бидай, кеусен. Қырманнан сұраған адамға… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
ор — ауыз. Аузының айналасы қызыл қоңыр түсті (мал). Бар денесімен алға серпіле, о р а у ы з кері атты тебіне беріп, қамшысымен орай тартып қалып, қасындағыларына қарамай желе жорытып жөнелген (Ж.Ахмади, Айтұмар, 72). О р а у ы з қара есек басында… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
шөлпәрі — (Жезқ., Ұлы.) қызыл сары бидай. Біздің колхоз жылда ш ө л п ә р і бидай егеді (Жезқ., Ұлы.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
дарбыз — (Шымк.: Кел., Сарыағ., Түркіс.; Жамб.: Жам., Шу, Қорд., Луг., Мер., Мойын.; Алм.: Кег., Нар., Еңб қаз., Талд.) қарбыз. Суын аз берген д а р б ы з жүдә мазалы болады, шырын боп қалады (Шымк., Кел.). Ала дарбыз ерте пісетін д а р б ы з. Қара дарбыз … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі