шалы

шалы
1
(Рес., Орын.; Көкш.: Щуч., Еңб.; Қ-орда, Арал; Қост., Жанг.) қамыстың түбін жерге я қарға көміп жасайтын төбесі ашық мал қора. Беріктік үшін қамысты шыбықпен буып, белуардан келетін жерден байластырады. Қарға тосқауыл болу үшін де ауылдың сыртынан шалы тартады. Ешкіні ш а л ы қораға кіргіз Қ-орда., Арал). [Құмық тілінде шалы «шарбақ, шетен» мағынасында қолданылады (Н. К. Дмит., Кумык. яз., 39)]
2
(Қарақ.: Тақт., Шым.; Өзб., Ташк., Аққ.; Түрікм.: Таш., Көнеүр.) өсіп тұрған күріш егістігі, жердің бетінде өсіп тұрған күріш. Көп ұзамай ш а л ы оруға шығамыз (Өзб., Ташк.). Бұл сөз салы деген нұсқада да айтылады. С а л ы н ы ң шөбін отадық (Қарақ.). Биыл с а л ы д а н гүріш көп түсті (Қарақ., Тақт.)

Қазақ тілінің аймақтық сөздігі. - Алматы: « Арыс» баспасы. . 2005.

Игры ⚽ Поможем написать реферат

Смотреть что такое "шалы" в других словарях:

  • шалық — ұрды. Шалық ауруына ұшырады, шалықтады. Егер Кемелбекті ш а л ы қ ұрғаны шын болса, оны адам ұсқынынан айырылған қорқынышты түрде көретін шығармын, деп қауіптеніп еді (К.Ахметбеков, Ақдала, 2, 411) …   Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • шалы — зат. диал. Қоршау. зат. Қамыс бумасы. Мұны аула салуға пайдаланады, кейде ағаш жетпеген жағдайда қораның төбесін де жабады. Шалыны нар қамыстан дайындайды. Мұндай аулада қыста кебіне түйе, егіз, семіз бойдақ мал, ал жазда қой, бұзау ұстайды. Шалы …   Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі

  • шалықбастану — шалықбастан етістігінің қимыл атауы …   Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • ШАЛЫ — С шалами да с балами. 1. Прикам. С шутками, прибаутками, с озорством. МФС, 111; Мокиенко 1990, 33; Глухов 1988, 157. 2. Волг. Неодобр. О пустой болтавне. Глухов 1988, 157 …   Большой словарь русских поговорок

  • шалық — зат. Бас айналып, мең зең болып ауыратын ұстамалы, елірме …   Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі

  • шалығу — (Маң.: Маңғ., Шевч.; Қ орда, Қарм.) шаршау, шаршап шалдығу. Қарағым, кейін әңгімелесейік, мен кәзір отақтан келіп ш а л ы ғ ы п отырмын Қ орда., Қарм.) …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • шалы — зат. Зергердің құрал сайман салатын қорапшасы. Бір кезде қарт зергердің құрал сайман салған ш а л ы с ы н ы ң түбінен бұрын соңды бізге кезікпеген, беймәлім бір аспап қолымызға ілікті (Д.Шоқпарұлы: Қаз. әдеб., 22. 06. 1984, 13) …   Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • шалы қора — (Ақт., Ырғ.; Қ орда: Арал, Сыр., Қарм.) қамыстан салынған қора. Ш ал ы м е н землянкадағы шөпті жан жағынан қоршаймыз (Ақт., Ырғ.). Ешкіні ш а л ы қ о р а ғ а кіргіз Қ орда., Арал) …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • шалықбастан — ет. Желігу, еліру, есіру. Ал Арал теңізіне келгенде бірбірімізге сілтеп, ш а л ы қ б а с т а н ы п кеткеніміз не? (Қаз. әдеб., 18. 11. 1988, 2) …   Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • КЕКИЛОВ Шалы — (1906—1943, погиб на фронте), туркменский советский поэт. Поэтич. сб. «Колхозникам» (1933), «Стихи» (1941). Поэмы «Дядя Иван» (1942), «В Карельском лесу» (1943).■ Избр. произв., Ашх., 1954, 1962 (на туркм. яз.); Слава. Избр. стихи, Ашх.,… …   Литературный энциклопедический словарь


Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
… Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»