Қазақ тілінің аймақтық сөздігі. - Алматы: « Арыс» баспасы. Ғ.Қалиев, О.Нақысбеков, Ш.Сарыбаев, А.Үдербаев. 2005.
қымыз тұрып — (Рес., Омбы) қымыз мұрын, биені байлағанда бірінші рет ішетін қымыз … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
тілсақ — сын. Тілжанды, тілге шебер. Зер сала қарап отырсақ, т і л с а қ халқымыз бұрын соңды «тағы» деген сөзді мысыққа әкеп телімеген екен (Қаз. әдеб., 01.08.1986, 10) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
тана — 1 (Ир.; Өзб., Ташк.; Қ орда, Сыр.; Шымк.: Түлк., Сайр.; Жамб., Шу; Қ орда; Талд., Гв.) алты айдан бір жасқа дейінгі сиырдың ұрғашы бұзауы, тайынша. Мұны Келес ауданының кей жерінде ақтамақ дейді. Қызымның ұзату тойына жекжатымыздан бірсыпыра т а… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
самар — 1. (Қост., Жанг.; Қ орда: Сыр., Қарм.; Жезқ., Ұлы.; Гур.: Маңғ., Бақс.; Орал, Орда; Рес., Орын.; Қарақ.) үлкен табақ, тегене, шара. Біз екі кісі бір с а м а р қымыз іштік (Қост., Жанг.) С а м а р толы етті алдымызға қойды Қ орда., Сыр.). С а м а… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
құлдану — (Гур.: Есб., Маңғ.; Орал: Орда, Казт.; Ақт., Байғ.; Рес., Орын.; Түрікм., Красн.; Қарақ.) қолдану. Әр нәрсені өз орнына қ ұ лд а н у керек (Гур., Маңғ.). Менің өзімнің жамандығымды әлі де байытып, жаңалықтарды қ ұ л д а н у үшін зоотехниктермен… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
мескей — 1. (Қ орда: Сыр., Жал.; Сем.: Аяг., Ақс., Көкп.; Шығ.Қаз., Ү Н.) кастрөл. Ол бір м е с к е й қымыз алып келді (Сем., Ақс.). қ. мешкей. 2. (Орал, Чап.; Алм., Кег.) үлкен аяқ. Бұрын қымызды м е с к е й г е емес, шараға құятын едік (Алм., Кег.).… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
өреше — 1 1. (Рес., Орын.) шананың қалқаны, қанаты. Бізде ө р е ш е десе, шананың ағашын Ырғызда басқаша айтады екен (Орын., Ад.). 2. (Шығ.Қаз., Күрш.; Қ орда: Сыр., Жал.; Алм., Шел.) киіз үйдегі ас су тұратын жерді қоршап қойған ши. Ө р е ш е н і ң… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
бәлекей — I зат. экспр. Кішкентай, бірақ бәле (шатақ) бала. Кішкентай б ә л е к е й д і ң жаңағы долылығы есінен кетпеді (Ә. Нұрпейісов, Қан мен тер, 197). II зат. Кіші әйелі. Кереуеттің аяқ жағында жайма шуақ қымыз сапырып отырған б ә л е к е й і н і ң… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
торасұн — зат. көне. Моңғол арағы; боза. Қонақтарға арналған ту бие сойылды, шелектеп т о р а с ұ н, сабалап қымыз әкелінді (І.Есенберлин, Алтын орда, 1, 67). Бұрын Қырымға хан болып жүрген кезінде жүзім шарабы, моңғол т о р а с ұ н ы м е н әуреленетін… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
