теріс айуан — (Түрікм., Таш.) үйдің солтүстік жағынан әдейі көлеңке болу үшін үйге жалғастырып салынып, тек төбесі жабылған сая жер … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
ақ тер-көк тер — (Қ орда: Арал, Қарм.; Гур., Маңғ.) қара тер. Осы ыссыда онсыз да а қ т е р к ө к т е р боп, зембіл көтеріп, ... айқайға басып жүр екен (Ә. Нұрп., Сең, 284). Шай хат... екі жағасы екі жақта, а қ т е р к ө к т е р, быршып отыр (Ә. Кекіл., Құс қан … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
зәтте болу — (Шығ.Қаз., Ү Н.; Монғ.) ығыр болу, запыс болу. Ол кеше әбден з ә т т е б о л д ы (Шығ.Қаз., Ү Н.). Бірнеше рет суық суға шомылып з ә т т е б о л ғ а н мен: су ыстық па, бөлме жылы ма? – дедім («Ж. өмір», 16.04.1983). Құр бекерге дауыс көтеріп,… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
айуан: теріс айуан — (Түрікм.: Таш., Көнеүр., Тахта) көлеңке болу үшін үйге жалғастыра салынған, үш қабырғасы бар, төбесі жабылған сая жер. Құрылысы жағынан айуаннан (қ.) айырмасы жоқ. [Түрікменстандағы қазақтар тілінде теріс аюан аталуының өзіндік себебі бар. Орыс… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
қозғалаң болу — (ҚХР) көтеріліс болу, дүрбелең туу … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
тән-тән болу — Қ орда., Арал; Гур., Маңғ.) дал болу, басы қату. Не істерін білмей т ә н т ә н б о л ы п отыр (Гур., Маңғ.). Әрбірден соң көзіне ұйқы тіреліп, т ә н т ә н б о п қалжырап, сырт жағында жатқан жастыққа қисайды (Ә. Нұрп., Қан мен тер, 91) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
мажырасын болу — Қ орда., Қарм.) жадырау, рақаттану. Көңілім көтеріліп бір м аж ы р а с ы н б о л д ы ғой Қ орда., Қарм.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
мүсәлдәт болу — Қ орда., Қарм.) біреудің қолына қарау, тауқыметін біреуге арту. Қарағым, мен жалғыз қызымның мойнына м ү с ә л д ә т б о л ы п отырмын Қ орда., Қарм.). Бұл сөз мұсалдат түрінде де айтылады. М ұ с а л д а т б о п мойныңа міндетін арта келеді (Ә.… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
пұш болу — (Түрікм., Таш.) сему, солып қалу. Жылдағыдай емес, биыл гүріш жақсы көтерілмей дәні де п ұ ш б о л д ы (Түрікм., Таш.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
былғары — ир. зат. Фабрика жағдайында өңделген тері, мал терілерін химиялық және механикалық әдістермен өңдеу арқылы алынатын материал. Одан аяқ киім, сырт киім, айыл тұрман, галантерея, техникалық бұйымдар т.б. жасалады. Мал терісі үш қабаттан шелден,… … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
