Қазақ тілінің аймақтық сөздігі. - Алматы: « Арыс» баспасы. Ғ.Қалиев, О.Нақысбеков, Ш.Сарыбаев, А.Үдербаев. 2005.
көркесті — (Шығ.Қаз., Қатон.) егде, кексе. Асылбек сізге қарағанда к ө р к е с т і кісі ғой (Шығ.Қаз., Қатон.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
шарта: көзін шарта жұму — (Жамб., Мер.) көзін шарт жұму, көзін тарс жұму. Ал аудан орталығындағы оқу бөлімінің басшылары мұны білмегенсіп, екі к ө з і н ш а р т а ж ұ м ы п жатыр («Стал. жолы», 1937, №93). Алатаудың миуалы баурайына орналасқан Алматы қаласын ғой к ө з і ң … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
көсем ат — Тіркестіре жеккен аттың алдыңғысы, жол бастайтыны … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
ақ керіш — 1 (Сем.: Абай, Аяг., Шұб., Ақс., Көкп.; Қост., Семиоз.) әк. Үйді ағартып алайық деп едік, соған а қ к е р і ш іздеу керек болып тұр (Сем., Абай). қ. әк. Көрсетілген жерлерде оны «ақ балшық» деп те атайды. Шамасы, үйлеріңді мен әкеп берген а қ к е … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
ақ көбелек — (Шығ.Қаз., Ү Н.) ақ көңіл, аңқылдақ. Мұның кей жердегі географиялық синонимі «ақ көйлек» қалпында да көрінеді. Тіркестің ең негізгі, алғашқысы «ақ» сөзі болса керек те, «көйлек», «көбелек» сөздері кейін халық қосқан қосалқы тұлға деуге болады.… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
бес табақ аудару — (Қарақ.) тойда отырған адамдардың әрқайсысына бір бір табақтан ас әкеледі, дастарқан басында отырған бес не төрт адам ол тамақтарды бір табаққа аударып салады. Осыған байланысты «төрт табақ аудару», «бес табақ аудару» тіркестік атаулар… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
гер тас — (Маң., Маңғ.) таразыға тарту үшін пайдаланылатын әр түрлі салмақтық. Шеккіге шегейін десем, г е р т а с т а р ы м толмай тұр (Маң., Маңғ.). Бұл тіркестің бірінші сыңары орыс тілінен ауысқан: гиря … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
дазыбау жазу — (ҚХР) біреудің сыртынан шағым жазу, біреудің қылмысын әшкерелеу. Бұл тіркестің құрамындағы да – үлкен, зі – хат, бао – қағаз деген мағынаны білдіретін сөздер. Бұл тұрақты тіркес Қытайдың тарихындағы «мәдениет төңкерісі» атты 1966 67 жылдардағы… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
дойыр — 1 (Түрікм., Небид.; Қарақ.; Маң.: Маңғ., Шевч.; Орал, Жән.) қорғасын өзек салып өрілген ерекше қамшы. Арқасына д о й ы р батқан адам не амал жасамақ (Маң., Маңғ.). Қара жігіт қонышындағы д о й ы р ы н суыра Жалықпасқа тап берді (Ә. Сәр., Тол. туғ … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
дуалы — (Маң.: Маңғ., Шевч.) өтірік айтпайтын, ұшқары сөйлемейтін. Өскембай – д у а л ы деген жігіттердің біреуі (Маң., Маңғ.). Бұл сөз Торғай жағында аузы дуалы деген тіркестің құрамында ғана айтылып, «айтқаны тура келетін, аузынан шыққан сөзі расқа… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
