құлақ — 1 1. (Алм.: Кег., Нар., Ұйғ., Шел., Еңб қаз., Жам.; Жамб.: Жам., Шу, Мер., Луг., Қорд., Мойын.; Шымк.: Түлк., Сайр.; Ақт., Ырғ.; Гур., Маңғ.; Шығ.Қаз.) егінге су жіберетін арықтың аузы, су жіберетін жері. Қ ұ л а қ т ы мықтап байламапты, су кетіп … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
айналмалы етекті көйлек — (Өзб., Там.) көйлектің белінен төменгі етегіне дейін 12, 24 не 48 қиықтан құралып тігілген түрі. Әр қиықтың етек жағы кеңірек болып келеді де, айналғанда дөңгеленіп тұрады … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
мойынағаш — 1 (Сем.: Абай, Шұб., Мақ.; Көкш.: Щуч., Еңб.; Павл.: Ерт., Үрлі.) мойынтұрық. Қалқам, өгіздің м о й ы н а ғ а ш ы н осында алып кел (Павл., Үрлі.). Колхоз ұстасы 20 м о й ы н а ғ а ш т ы әзірдің (қ.) өзінде сапалы етіп жөндеп болды («Қыз. жұл.»,… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
дәрмет — зат. жерг. Дауа. – Бірде балам қатты ауырып, дәрігерден д ә р м е т болмай өлуге айналғанда жарықтық Қалдаяқ бір үшкіріп жазып еді (А. Жұмашев, Қалдаяқ ұста., 15) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
жемісқап — зат. биол. Өсімдік жемісінің (тұқымының) сыртқы қатты қабығы. Түйін жеміске айналғанда, қабырғасы қатаяды. Оны ж е м і с қ а п деп атайды. Мыс: жаңғақ, шошқа жаңғақ. Олардың ж е м і с қ а б ы тұқым пісіп жетіліп, өнген кезінде ғана жарылады… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
көнтақы — зат. Малға көп мінілгендіктен әбден қажыған ат. Олардың күнде малға мініліп жүрген к ө н т а қ ы л а р ы 2 3 айналғанда алқынып, мойындары салбырап, шетке шығып қалды (С. Ләмбеков, Әке жолы, 119) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
қарашешек — зат. мед. Шешек ауруының ауыр түрі. Қ а р а ш е ш е к, көкшешек, қызылша дейтін аурулар жиіжиі соғып тұрады (Ғ.Мүсірепов, Жат қолында, 108). Елге жоңғарларда болатын қ а р а ш е ш е к дейтін ауру келгенде, мұның өзі де сол кеселге ұшырайды… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
қысылтаңдық — зат. сөйл. Қысылтаяңдық. Уақыт соншалық қ ы с ы л т а ң д ы қ қ а айналғанда жұмыскерлер недәуір ұстамдық көрсетті (Ғ.Мүсірепов, Жат қолында, 431) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
тақа — үст. 1. Тіптен, тіпті, тым. Т а қ а болмаса, молдалармен бірге пәленшекемтүгеншекемнің жаназасына кіріп, ақ арулап, ақирет сапарына шығарып салғандарын айтады (Ә. Нұрпейісов, Соңғы., 20). Дәрігер сырқат адамға түрліше дәрі дәрмек беріп, жеңіл де… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
электрондық автопилот — (Электронный автопилот) қозғалатын механикалық қондырғылары (айнал малы білігі, тісті қабылдағыштары, ауыстырып қосқышы) жартылай өткізгіш электрондық сызбалармен ауыстырылған автопилот. Э.а тың қарапайым автопилотпен салыстырғанда салмағы мен… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу