- бір табақ жер
- (Шығ.Қаз., Зайс.) бір мойын жер. Б і р т а б а қ ж е р г е қауын салдық (Шығ.Қаз., Зайс.)
Қазақ тілінің аймақтық сөздігі. - Алматы: « Арыс» баспасы. Ғ.Қалиев, О.Нақысбеков, Ш.Сарыбаев, А.Үдербаев. 2005.
Қазақ тілінің аймақтық сөздігі. - Алматы: « Арыс» баспасы. Ғ.Қалиев, О.Нақысбеков, Ш.Сарыбаев, А.Үдербаев. 2005.
қара — азық. Астық д.м. Соғыс зардабын елдің дендеп түсіне бастағаны да биыл жаз: қант шай, қ а р а а з ы қ т ы ң көзі кеміді (Ә.Сарай, Атырау, 310). Қара ала қаз. Қаздың қара ала түсті бір түрі. Көл бетін жапқан қ а р а а л а қ а з бен қасқалдақ,… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
қос — I зат. Арбаға, соқаға парлап жегілген өгіз (көлік). – Мұнысы қалай? Екі қ о с, үш кісімен не істейді? (Қ.Әбдіқадыров, Әңгім., 9). Жұрт көлік шаршады деп қ о с ы н доғарып жатқанда, қарнын кебеже теңдегендей қылып өгіздің егіс қорғанға кіргенін… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
саған — 1 (Шымк., Мақт.) тікенекті шөптің бір түрі. Аяғыңды с а ғ а н жырып кетпесін (Шымк., Мақт.). 2. (Шымк., Түркіс.) тарам тарам болып өсетін нәзіктеу келген өсімдік түрі. С а ғ а н қараоты бар жерге шығады (Шымк., Түркіс.). 3. (Шымк., Түркіс.)… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
самар — 1. (Қост., Жанг.; Қ орда: Сыр., Қарм.; Жезқ., Ұлы.; Гур.: Маңғ., Бақс.; Орал, Орда; Рес., Орын.; Қарақ.) үлкен табақ, тегене, шара. Біз екі кісі бір с а м а р қымыз іштік (Қост., Жанг.) С а м а р толы етті алдымызға қойды Қ орда., Сыр.). С а м а… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
ет — зат. этногр. 1. Қазақтың ең басты ұлттық тағамы. ≈ «Е т асты, е т жеді» деген қолданыстар бар. Еттің сорпасы болады. Мұны «бесбармақ» деу ұят, санасыздық. 2. Өрік, шабдал сияқты жемістердің жеуге жарамды жұмсақ жері. ≈ Өріктің сүйегін е т і н е н … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
ошақ — I … 2. ауыс. м е т о н. Үй, отау. Өз о ш а ғ ы н ы ң есігін ол ештеме ойламайақ, шіміркенусіз, тітіркенусіз келіп ашты (С.Шаймерденов, Өмір нұры, 404). Оны бүкіл ел қарғап отыр, оның зияны тимеген о ш а қ бар ма? (Ш.Өтепов, Таушелекте., 53).… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
ақ — зат. в ет. Бұзаулы сиырда, қозылы қойда болатын жұқпалы, әрі зілді дерт. Мұндай жағдайда малдың сүті тартылып қалады. Егер бір қой а қ болып ауырса, ол қоралы қойға түгел жұғады (Ж. Бабалықұлы, Мал ауруы., 8). Ақ айыл болды. Көп мініліп, арқасы… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
даба — (Жезқ., Ж.арқа) таба, отқа нан көметін табақ тәрізді шойын ыдыс. Д а б а ғ а пісірілген нан оңды болады (Жезқ., Ж.арқа). Қостанай, Торғай жағында бұл сөз тапа болып айтылды. Қазақ жерінің кей қоныстарында тәбе деген де нұсқасы бар … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
бет — алдыңыздан жарылқасын! Құдай оңғарсын, сәтін берсін! Жолы да, атағы да үлкен Ғафаңа (Ғафу): Б е т а л д ы ң ы з д а н ж а р ы л қ а с ы н! дедім (Қаз. әдеб., 15.06.1973, 2). Бетке күйе жағу. этногр. Күнәлі адамға тағайындалған жазаның бір түрі. Б … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
етек — … 2. ауыс. Таудың етегіндегі (жазықтағы) ауыл отырған жер, кеңшар орталық д. м. Осы соңғы айдың ішінде бір ақ рет е т е к к е түстік (Ә. Асқаров, Таңд., 194). Етегіне жел тимеген. Күнәсіз, пәк, абыройлы. – Енді сіз осында тұрасыз. Кешке таман е т … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі