Қазақ тілінің аймақтық сөздігі. - Алматы: « Арыс» баспасы. Ғ.Қалиев, О.Нақысбеков, Ш.Сарыбаев, А.Үдербаев. 2005.
орақ пышақ — 1 (Түрікм.: Таш., Көнеүр., Ақт., Ойыл) шалғы. Тақтаның ара арасына шыққан шөпті о р а қ п ы ш а қ п е н шауып аламыз (Түрікм., Таш.). Біздің үйдегі бес о р а қ п ы ш а қ т ы да алып кет, онда жетпей жатырған шығар (Қарақ.). Машинаның о р а қ п ыш … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
шал — 1 (Көкш.: Еңб., Щуч.) қамыстан тоқылған қоршау. Ешкіні ш а л ы қораға кіргіз (Көкш., Еңб.) 2 (Қарақ.) алаша. Қолдан тоқыған жақсы қызыл ала ш а л ы м ы з бар (Қарақ.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
орақ — зат. жерг. Шөп шабатын құрал; белорақ, шалғы. Екінші бригада машина жүрмейтін жерді о р а қ п е н сыпырып жатыр. Үшінші бригада шөпті жинаумен айналысып жүр (Б.Майлин, Таңд., 436). Әнеугүні біреу о р а қ жанып тұрған, кенет, айқай салды… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
түйе мойнақ орақ — Қ орда., Қарм.) қолды қажамас үшін жұлынбаған түйенің мойын терісімен мойнақтап (қолмен ұстайтын жерін) орай қойған сәнді шалғы орақ … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
шот орақ — 1 (Түрікм.: Мары, Тедж., Таш., Көнеүр.) кетпен. Жер қазуға ш о т о р а қ т а н көрі бел әздік ыңғайлы (Түрікм., Көнеүр.) 2 (Рес., Орын.) шалғы. Ш о т о р а қ т ы шалғыдан істейді. Ш о т о р а қп е н тал, бұталы шөп орады (Орын., Бөр.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
бел орақ — Кішілеу шалғы … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
аран — 1 (Көкш., Қ ту; Қар.) шөп, қиқоқырдан жасалған ашық қора. Қыста а р а н малға суық болады (Көкш., Қ ту). Оңтүстіктен солтүстікке қарай созылған биік, ұзын кірпіш а р а н н ы ң ішіндегі жоңышқасы аралас көк бидайық, қоян жон мая таудай, қанша жесе … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
жануыш — 1. (Рес., Орын.) егеу. Ж а н у ы шп е н шалғы орақ жанады (Рес., Орын.). 2. (Сем.: Ақс., Көкп., Абай) орақ жанитын қайрақ. Шөп шабайын, ж а н у ы ш ы ң бар ма (Сем., Абай). 3. (Қост., Семиоз.,; Монғ.) қайрақ. Күзем кезінде ж а н у ы ш ы ң жаныңда … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
тамыршылап — үст. Алыс беріс жасап жүріп, тамыр болып. Ағайындар шөп шабатын шалғы орақ түгіл қол орақ та ұстамапты ғой. Соларды мына кете, ожырайлардан барып т а м ы р ш ы л а п алдық (Қ.Тоқмырзин, Керзаман, 3, 116) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
қолдап — (Гур.: Маңғ., Тең.; Орал, Чап.) қолмен. Мәгәраки косылкамен шабуға ілінбеген шөпті шалғы орақпен, қ о л д а п шабу керек (Гур., Маңғ.). Олар колхоздарда қ о л д а п қызмет жасап жүр (Гур., Тең.). 2. (Гур., Маңғ.) тартып алу … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
