аран

1

(Көкш., Қ-ту; Қар.) шөп, қиқоқырдан жасалған ашық қора. Қыста а р а н малға суық болады (Көкш., Қ-ту). Оңтүстіктен солтүстікке қарай созылған биік, ұзын кірпіш а р а н н ы ң ішіндегі жоңышқасы аралас көк бидайық, қоян жон мая таудай, қанша жесе таусылар емес (Ғ. Мұст., Дау. кейін, 169). Ертедегі түркі жазба ескерткіштерінде аран мал қора, ат қора (ДТС, 51). [Цахаша араңдас дүкен, қойма; бур. аранға қалқан (үй алдындағы) (ССТМЯ, 1, 49)]

2

(Ақт.: Ырғ., Шалқ.) атқора. Ат а ра н д а тұр (Ақт., Шалқ.). Езіліп жүрген халықты, Айдап тықты а р а н ғ а, Қарсы тұрған кісіні, Айдаттырды қамауға (Н. Байғ., Таңд. шығ., 171). Бұл сөз татар тілінің диалектісінде де кездеседі: атны а р а н ғ а апқалы кирәк (Диал. сузлек, 1953, 37)

3

(Түрікм., Красн.) ойпаң жер. Малды а р а н ғ а иіріп салдық та, ауылға келдік (Түрікм., Красн.). Жанарыс балалары а р а нғ а қамап аулап алған құланның қызыл қуырдағына белшесінен бөгіп отырған Есеттің ауылында екі күн жатты (Ә. Кекіл., Үркер, 269)

4

(Қост., Жанг.; Гур., Тең.) үкім, билік. Сарбаздар жеңген соң, алашордашыларға менің а р а н ы м жүрді (Қост., Жанг.)

5

(Монғ.) қақпан