шақа

1

(Маң., Маңғ.; Түрікм.: Таш., Көнеүр., Тахта, Тедж., Байр.) ағаштың, мақтаның (қозаның) бұтағы. Кешегі желден дарақтардың ш а қ а с ы сынып, жол үстінде шашылып жатыр (Түрікм., Таш.). Жусанның ш а қ а с ы н а мылтығын іліп қойып, көлеңкесіне дем алатын адам (кішкентай, қортық адам туралы) (Маң., Маңғ.). [Түрікменше шаха (Туркм.-рус. сл., 1940); өзб. шох (Узб.-рус. сл., 1959); қарақ. шақа (Карак.-рус. сл., 1958)]. қ. шақ 2.

2

1. (Жамб., Тал.; Қ-орда: Сыр., Жал., Қарм.) бақыр ақша. Жаңа ақша келгелі қалтамыз ш а қ а ғ а толды ғой Қ-орда., Қарм.). Халыққа қайыр қылып үлестірді, қалдырмай алтын дүрдің бір ш а қ а с ы н (Рүс. дас., 91). 2. (Шымк., Түркіс.) ақша. Балам, менің ш а қ а м д ы алып келші (Шымк., Түркіс.)

3

(Шымк., Түлк.) баға, ақы. Дүкендегі кітаптың ш а қ а с ы қанша екен. Шайдың ш а қ а с ы н төлеңіз (Шымк., Түлк.)

4

(Ақт.: Жұр., Шалқ.) үрім-бұтақ, тұқым, зәу-зат. Тілеу-Қабақтың ш а қ а л а р ы осы жерде (Ақт., Жұр.)

5

(Маң.: Маңғ., Шевч.) нәресте, жас сәби. «Бала-шаға» дегендегі «шаға» сыңары осы сөзбен төркіндес

6

(Маң.: Маңғ., Шевч.) жаңқа, шапқан ағаштың майда жаңқасы. Былай жүр, шауып тастаған ағаштың ш а қ а с ы аяғыңа кіріп кетер (Маң., Шевч.)

7

(Орал, Чап.) арбаның мұрындық ағашы

8

(Орал, Жән.; Рес., Қалм.) арба дөңгелегінің мұрындық темірі. Арбаның ш ақ а с ы түсті, ш а қ а с ы н іздеп табайық (Орал, Жән.)

9

(Алм., Кег.) шелек. Ол ш а қ а м е н суға барды (Алм., Кег.)

10

(Гур., Маңғ.) қортпаның шабағы