ұлтанды — … 2. Ойдым, ойыс жерде (ұлтанда) жатқан. Қала болу түгілі 30 40 үйге жазы қысы қоныс болғандай ұ л т а нд ы шабындысы, шиманды егіндігі бар қандай жер бар? (Ж.Аймауытов, Шығ., 131) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
ұлтанды жер — (Қост., Жанг.) мол шабындық жер. Сарықманың табаны ұ л т а н д ы ж е р (Қост., Жанг.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
өгіз — зат. Өгіз етке және жұмыс келігі ретінде пайдаланылады.Тұқымға жарамайтын еркек тананы 3 5 айлығында піштіріп етке семіртеді. Жұмысқа пайдаланатынын 8 12 айлығында піштіреді. Оларды жасына қарай құнан өгіз, дөнен өгіз, бесті өгіз деп атайды. 1,5… … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
бестақа — 1. (Түрікм.: Таш., Красн., Небид., Ашх.; Гур., Маңғ.) еркектер киетін өкшесі аласа етік. Жаяуы тұрсын, б е с т а қ а ат үстінде де әздік (қ.) нәрсе (Түрікм., Таш.). 2. (Қарақ.) өкшелі, жетім ұлтанды, атқа мінгенде аяққа киетін, үзеңгіге ыңғайлы… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
дауылпаз — (Орал: Орда, Жән.) дабыл (құс қайтаратын құрал). Құсбегі құсын салып жіберіп, түйенің мойнағынан істелген д а у ы л п а з ы н қағып қағып қалды (Орал, Орда). Бұл сөз Маңғыстау қазақтарында «Дауылпаздай аты бар еді, қасына барса, бір ұлтандық көн… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
тақа — 1 (Монғ.; Сем., Шұб.) түгел, түк қалмай, мүлде. Түйір дән жоқ. Т а қ а таусылғалы бүгін төрт күн (М. Құрман., 124). Ұйқыдан т а қ а күдер үзгесін бұл түрегелді (Ә. Нұрп., Сең, 67) 2 (Орал, Орда; Рес.,Орын.) таға, етіктің өкшесіне қағатын темір.… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
дворяндық — зат. Дворянға қатысты, дворянға тән. Ал Шыңғыс бұл кезде Құсмұрын округінің аға сұлтандығына бесінші рет сайланып, енді д в о р я н д ы қ атақ алуды ойлап жүр еді (Ж. Бейсенбаев, Жасын тағдыр., 30) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
құлтекі — зат. Құлдың баласы. Сыртта бір қ ұ л т е к і н і ң аузынан екінші қ ұ л т е к і н і ң аузына көшкен «Әскербасы Бақтияр сұлтанды алдияр тақсыр» шақырып жатыр деген дауыс бірте бірте әлсіреп, әлдеқайда көше қуалай ұзап барып мүлде өшті… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі