тосап

1

(Қ-орда: Арал, Қарм., Сыр., Шиелі) теңіздің жағаға шығарып тастаған шөп-шаламы, су бетіндегі шөптің қалдығы, қоқымы, қамыс шірігі. Мына шелектегі су т о с а п т ы екен Қ-орда., Арал). Теңіздің жағаға шығарып тастаған т о с а б ы н тыңайтқыш есебінде қолдануға болады Қ-орда., Қарм.). Ой жердің суы сарғайып, сары т о с а п баспасын. Биік жағы күрмек бел, берекесі қашпасын (“Қ. ту”, 1939, №50). қ. тос 2.

2

1. (Павл., Леб.) қайнатқан сүтке сары майды, қойдың майын салып, араластырған тағам. 2. (Сем.: Шұб., Абай) сүт, жұмыртқа, май, т.б. қосып қайнатып жасалған тамақ. Т о с а п т ы босанған әйелге және жел ауруы бар адамдарға береді (Сем., Абай)

3

(Сем.: Көкп., Ақс.) 1. бұрынғы кезде тәуіптердің ауру кісіге беретін дәрісі. 2. айранға су қосып жасалған шалап. Күн ыстықта суық т о с а п ішу керек, ол өте жақсы сусын (Сем., Ақс.)

4

(Гур., Маңғ.) сілікпе. Жас малдың етін көп қайнатсаң т о с а п болып кетеді. Етіңді т о с а п қылмай түсір (Гур., Маңғ.)

5

(Түрікм.: Ашх., Таш., Тедж.) қурайдың жас кезіндегісін қайнатып, дәрі есебінде дайындалған нәрсе

6

(Рес., Астр.) көбік. Ет қайнатқанда сорпаның бетіне т о с а п шығады, оны қалқып алады (Рес., Астр.)