Қазақ тілінің аймақтық сөздігі. - Алматы: « Арыс» баспасы. Ғ.Қалиев, О.Нақысбеков, Ш.Сарыбаев, А.Үдербаев. 2005.
тартпа — зат. Батып кететін батпақты сор. зат. Столдың суырма жәшігі. зат. кәсіб. Бір басында ілмегі бар, шөп суыратын ағаш. зат. Ер тоқымның үстін бастырып, аттың бауырынан өткізіп байлайтын қайыс бау. зат. Аңға салатын, саят құстарын қайырғанда… … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
тартпа — 1 (Өзб., Ташк.) баланың қолынан (қолбау), бір аяғынан (аяқ бау), бір екі жерден бесікке байлап қоятын бау. Т а р т п а өрнектеліп, құрақтар тігіліп дайындалады (Өзб., Ташк.) 2 (Монғ.; Шығ.Қаз.: Ү Н., Зайс.) қол шалғы. Бұрын шөпті т а р т п а м е… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
тартпа — I зат. мед. х а л қ. адамның басын кегжектетіп, артқа қарай тартып ауыртатын ауру. Мейіргүлді бір шәйнек ыстық суға салып қайнатқанда пайда болған көпіршіктер т а р т п а ауруының таптырмас емі көрінеді (Қ.Ботбай, Егіз., 44). II … Әкем де т а р т … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
шандыр тартпа — (Талд.: Панф., Гв.) шөптің үстінен тартылып тұратын артқы тартпа … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
шеккі тартпа — (Маң., Маңғ.) айыл, айыл тартпа. Ш е к к і т а р т п а ң босап кетіпті, қаттырақ тартып ал (Маң., Маңғ.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
арқан тартпақ — Күйеу беретін кәде, арқан керу. Қазақтың ежелгі ойыны. Оған қатысушылар тепе тең екі топқа бөлінеді де, он құлаштай арқанның екі ұшынан ұстап, әрқайсысы өз жағына тартады. Ортадағы көлденең сызықтан бұрын сүйреп өткізген жақ жеңген саналып, жүлде … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
ішек тартпа — (Гур., Маңғ.) айыл. І ш е к т а р т п а с т а н кейін кетті (Гур., Маңғ.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
артқы — есік. Оңаша (жасырын) сөйлесу арқылы, астыртын жолмен мақсатқа жету іс әрекеті. Бір күні шешем әкеме : Осы сен Нұрланның болашағы жайында не ойлап жүрсің? Қазір а р т қ ы е с і к дегеннен өткен пәле бар ма? Үйде омалып отыра бергенше, сол а р т қ … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
керайыл — зат. сөйл. Шапайыл. Аттың шабын ала орап тартылса шапайыл, шап тартпа, артқы айыл, артқы тартпа, к е р а й ы л деп аталады (Ж. Бабалықұлы, Ер қанаты, 247) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
есептеу машинасы — (Вычислительная машина) күрделі математикалық және қисындық есептерді шешуге арналған есептеу қондырғыларының кешені. Онда өтетін процестердің табиғатына байланысты Е.м. (қондырғысы) механикалық, электромеханикалық, электрлік, электрондық және… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
