тартпа

1

(Өзб., Ташк.) баланың қолынан (қолбау), бір аяғынан (аяқ бау), бір-екі жерден бесікке байлап қоятын бау. Т а р т п а өрнектеліп, құрақтар тігіліп дайындалады (Өзб., Ташк.)

2

(Монғ.; Шығ.Қаз.: Ү-Н., Зайс.) қол шалғы. Бұрын шөпті т а р т п а м е н шапса, енді машинамен шабатын болды (Шығ.Қаз., Зайс.). Т а р т п а с ы з шөпке барудың да қажеті жоқ (Шығ.Қаз., Ү-Н.). Ол сұрқияның аңқауы сыртында, арамзасы ішінде емес пе. Т а р т п а с ы н саптап, сайманын баптап бердім, сонда да істемеді, анық сұмырай демекші, соны да білмейсің, сорлы-ау (М. Құрман., 48). - Бәсекеге әзірмісің, жойман? - деп Самсонов Қолғабысты иығынан ырғап еді, анау т а р т п а н ы ң дүзіне саусағын жүгіртіп, үрлеп қойды да («Шұғыла», 1983, №1, 34)

3

(Қост.: Жанг., Тоб.) шығырдың әуітіне (қ.) су жіберетін канал. Ертең т а р т п а қазуға бес-алты адам бөлу керек (Қост., Жанг.)

4

(Сем.: Көкп., Ұрж.) ұйық, қорыс. Т а р т п а ғ а мал түсірме, шыға алмауы мүмкін (Сем., Ұрж.)