алқа

1

(Гур., Маңғ.; Түрікм.: Красн., Ашх., Таш.) жиын, топ. Бұл а л қ а ғ а түсіп жүрген адам (Түрікм., Таш.). [Түрікменше халқа шеңбер сияқты зат (Рус.-туркм. сл., 1956, 277); қырғ. алқа диуаналардың алқа-қотан жиыны (К. Юд., КРС, 51); алқа бір жерге жиналу; жиылыс; алғын жиналыс (В. Рад., Опыт., I, 389, 394)]

2

(Сем.: Көкп., Ақс.) сырға. Мойынға салатын алқа, құлаққа салатын алқа (Сем., Көкп.). [Сарыкөлше алқо шығыршық; сырға (Т.Пах., Сар.-рус. сл., 1971, 9); чув. алка сырға (Чув.-рус. сл., 1985, 30)]

3

(Гур.: Маңғ., Есб.; Орал, Казт.; Қост., Фед.; Түрікм.: Красн., Небид., Ашх., Таш.; Қарақ.) құлып. Кілт жоғалған соң, а лқ а н ы аша алмай қалдық (Гур., Маңғ.). Кілттің а л қ а с ы қайда кеткен? (Орал, Казт.). Балалар есікті а л қ а л а п, кілтін жоғалтып алыпты (Қост., Фед.). Жабық екен десем, мынау жөне (қ.) тұрған алқа екен ғой (Түрікм., Таш.). Айтқанымыздай қызыл бұрыш есігіне үлкен а л қ а ілінген («Жұм-шы», 15.05.1955). Бірақ дәл осы мезетте қыздар камерасының есігіндегі а л қ а д а кілт шылдырлап, камераның есігі ашылды… (А. Фад., Жас гв., 678). Сонсоң еңкейіп дүкенге қарады. А л қ а с ы бармақтай, шегемен түртіп қалса ашылып кететін көңілшек мәшинә (Ж. Нәжім., Кішк., 112)

4

(Алм., Жам.) түрлі түсті моншақ. А л қ а н ы ң әйбәтін-ай! (Алм., Жам.)

5

(Қарақ.) диаметрі 4,5 сантиметрдей шығыршық темір, мал оралып қалмас үшін малдың мойнына жақын жерге байланады да айналып тұрады