албаты

1

(Тау., Қош.; Сем.: Ұрж., Абай.; Шығ.Қаз., Ү-Н.; Алм., Кег.) беталды; кездейсоқ. А л б а т ы жүре бергенше шаруамен айналыссаңчы (Тау., Қош.). А л б а т ы машинаға түсті де кетті (Сем., Ұрж.). Артынан іздейтін жақыны, ізіне түсетін жауы жоқ а лб а т ы қаша беретін де нақұрыс болады екен-ау! (Қ. Ысқақ, Күреңсе, 61). 2. (Сем.: Ақс., Көкп., Шұб.) бөтен, жат. Мынау а л б ат ы кісі кім өзі (Сем., Шұб.). Бұрынғыдай емес бақ таласына а л б а т ы өшіккенінен де түк шықпасын білген (О. Бөк., Өз от. өшірме, 277)

2

(Монғ.) кез келген. Сәт болғанда түн қараңғылығы, үйіріліп қалған, а л б а т ы адам таныла берер емес екен (А. А. Сүй. мен., 30). А л б а т ы біреудің асына алты алаш жиналып, тайлы-тұяғы қалмай ошарылсын ба? (С. Тәу., Ақыр. Жән., 273). Аң аулаған ер әкең, А л б а т ы үйге түсіпті Дұшпан татар у қосып, Берген сусын ішіпті (М. Сұл., Шыңғыс хан, 22)

3

(Сем.: Ақс., Аяг., Көкп.; Монғ.) текке, бекер, босқа. Әттең, осы жігіттер махаббатқа жеңіл қарап, әйел жанын а л б ат ы жараламаса екен (А. А., Сүй. мен., 78). А л б а т ы қалжыңыңыз мына жеңгеден ұят болмасын, – деп Мамыт сарт Қанипаны қолымен нұсқай сөйледі (С. Тәу., Ақыр. Жән., 273)

4

(Монғ.) бос. Онда а л б а т ы орын бола бермеуші еді (А. А. Сүй. мен., 58)