жер — Же р ауд а р ы л у ш ы . Ж е р аударылған адам. Сізден Жылқайдаров Рысқұлды ж е р а у д а р ы л у ш ы арестанттар тобына жатқызып, оның түр түсі жөнінде мәліметтер алуыңызды сұрайды (Ш. Мұртазаев, Қызыл жебе, 207). Жер бесік. ф и л о с. Адамның… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
жер сілкіну — (Землетрясение) жер қабаттарындағы тектоникалық қысымның салдарынан пайда болатын жердің қимылдауы. Ж.с дің көпшілігі жер қыртысының 30 километрлік терең қабатында пайда болады, ал кейбір аудандарда жүздеген километр тереңдіктегі жер асты… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
алаңқы — 1. (Гур., Маңғ.) сирек. Жерінің шөбі а л а ң қ ы (Гур., Маңғ.). 2. (Қост.: Жітіқ., Тар.) ашық жер, алаң. Жүр, асықты а л а ң қ ығ а барып ойнайық (Қост., Жітіқ.). …Жыртық етігін сумен малшып, ана бір қары кеткен а л а ң қ ы д а асыр салып, топай… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
алақаттан — ет. Ала құла түрге ену. Сортаң дала жаздағы көк жасыл өңінен айырылып, әр жер әр жер а л а қ а т т а н ы п шаңы шығып, тақырланып қалыпты (О. Сәрсенбаев, Бақыт құсы, 94). Сол бұтақтардың арасынан а л а қ а т т а н ы п көгілдір аспан сынықтары… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
алақат — сын. Бір жері ақ, екінші жері қара (жер). Ойдым ойдым а л а қ а т т а р д а қалған желек таздың шашындай шашауланып, өнім беріп жарыта қоймайды (Т. Иманбеков, Тұт ағашы., 174) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
алаң-берең — (Ақт.: Шалқ., Ырғ.) таң сәрі, елең алаң. Қала транспортының алды енді жүре бастаған а л а ң б е р е ң шақта ақ Гүлнұрдың айтқан жерінде болды (Ө. Қан., Құд., 112) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
алағат — (Шымк., Шәу.; Жамб., Жам.) ала құла. Соңғы күндерде болған ауа райының қолайсыздығы – мақтаның жер бетіне тез арада өніп шықпауы бір қалыпта болмай, а л а ғ а т болып шығу сияқты жағдайларға кездестірді («Соц. Шәуілдір», 1940, №45) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
алақаттау — сын. Аздап алақат. – Жалпы жаман емес. Аздап а л а қ а т т а у жері де бар көрінеді (Т. Иманбеков, Тұт ағаш., 119) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
алақан — зат. Беті қол сүртетін орамалдың екі жақ ұшына таяу жері. зат. Қамшының сабына орнатылған өрменің түбін бекіткен жердегі жалпақтау келген қайыс. зат. Саусақ пен білезік аралығындағы қолдың ішкі жағы … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
қалақай — зат. Тиген жерін дуылдатып ашытатын, емдікте қасиеті бар көп жылдық өсімдік … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі