контрэскарп — (франц. contreescarpe contre қарсы, escarpe құлама, ылди) жергілікті жердің өз жағына қарай бағытталған биік құлама ылди түріндегі танкіге қарсы жер бөгеті. К.қарсыластардың ылдиға қарай жүруі мүмкін болатын бағытқа қорғаныс есебінде орнатылады… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
жөпелдемеде — (Сем., Абай; Қост., Жанг.) ілезде, аяқ астынан, күтпеген жерден. Ж ө п е л д е м е д е кәрі кісі әңгіме айта алмайды (Сем., Абай). Бір істі ойласақ, ж ө п е л д е м ед е ойыңа түспей қор қылады (Қост., Жанг.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
жөушенді — (Алм., Шел.) жөнді, дұрыс. Кәрібай ескінің әңгімесін ж ө у ш е н д і айта алмайды (Алм., Шел.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
жығып айту — (Гур., Маңғ.) жарытымды айту, берекелі айту. Былай былай деп үйреткеніңмен де, бетпе бет келгенде соның ж ы ғ ы п іштеме айта алмайды ау (Гур., Маңғ.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
Сансара — (санскр.samsara айналып оралу, иірім; тура мағынада адасу, жиһан кезу, күйлер немесе жағдайлардың сериясынан (бір қатарынан) өту) үнді философиясы мен дінінің (индуизм, буддизм, жайнизм) маңызды ұғымдарының бірі. Бұл бір дене қабығынан (телесная… … Философиялық терминдердің сөздігі
Идея — (гр.idea – түр, образ, тек, сыртқы көрініс; eidos – түр, іс әрекет амалы, сапа, идея, пайымдау, образ) – әртүрлі философиялық жүйелерде рухтың (кейінірек –білімнің) ең дамыған формаларын белгілеу үшін қолданылатын ұғым. Алғашқылардың бірі болып… … Философиялық терминдердің сөздігі
Карма — (санскр. әрекет) көне үнді брахманизм, буддизм және индуизм ілімдеріндегі қылыққа, іс әрекетке қарай тиісті баға беретін мистикалық заңды білдіретін ұғым. Ол бойынша, тірі жан иесінің өзінің өмірінде жасаған жақсы және жаман әрекетінің жиынтығына … Философиялық терминдердің сөздігі
күйіс қайыру — Жылқыдан басқа малдың жеген шөбін қайтадан шайнап бойына сіңіруі. Мүйізді ірі қара, қой, ешкі, түйе сияқтылардың көптеген түріне тән физиологиялық процесс. Күйіс қайыру кезінде таз қарын мен жұмыршақ қарындағы шала шайнап жұтылған азық ашып,… … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
бір — адым жер. Жүрген кездегі екі аяқтың аттау (басу) қашықтығы; 60 70 см, мөлшеріндегі ұзындық. Бір айдың жүзі болды. Бір айдай уақыт өтті. Шүйінші беруіңе болады. Жездең, міне, б і р а й д ы ң ж ү з і б о л ы п қалды, жынды суды ұрттап алмайды (Қаз … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
көз — … 2. Аттың шашасының жоғарғы жағына сіңір мен сүйектің арасына жиналған сары су. «К ө з» екі қалтадан тұрады. Томпайған ісікке үшкір бізді тықсаңыз сары су ағып кетеді (Алматы ақшамы, 13. 11. 1991, 3). Көз аңғалағы. Көз орналасқан бас сүйек… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі