жыртыс

жыртыс
(Монғ.) той-томалақта матадай берілетін сыйлық, кәде. Жыртыс екі түрлі болады. Бірі үй ж ы р т ы с, екіншісі ауыл ж ы рт ы с. Үй ж ы р т ы с ы н қыздың шешесі бөлсе, ауыл ж ы р т ы с ы н ауылдың беделді әйелі таратады. Монғолиядағы қазақтарда бұл ж ы р т ы с т ы бастар алдында қоржынды ж ы р т ы с таратушының «жыртыс сөгу» кәдесі болады (Б. Кәм., Мон. қаз. салт-дәс., 18)

Қазақ тілінің аймақтық сөздігі. - Алматы: « Арыс» баспасы. . 2005.

Игры ⚽ Нужна курсовая?

Смотреть что такое "жыртыс" в других словарях:

  • жыртыс — той. этногр. Құдалар әкелген қоржынды ашып, ішіндегі маталарды сол ауылдың әйелдеріне бөліп беретін дәстүр. Құдалар келіп, жолжоралғыларын түгел атқарып болған соң, бауыр туыс, құда жегжаттарын шақырып «ж ы р т ы с т о й» жасайды (А. Нүсіпоқасұлы …   Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • жыртыс — зат. 1. Матаның жыртылу қалпы, жыртылған бөлшегі. 2. Есік көре барған күйеудің әйелдерге үлестіру үшін апарған матадай сыйлығы. 3. Қарт адамдар қайтыс болғанда матадай берілетін салт, кәде …   Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі

  • түз — адамы. Ел үшін, халық мүддесі үшін өз өмірін арнаған адам. Қоңқа би өзін «т ү з а д а м ы м ы н» деп есептейді. «Т ү з д і ң а д а м ы м ы н дегенім – көпшіліктің, халықтың адамымын дегенім» деді ол (Н.Мыңбатырова, Төле би., 44). Түз жыртыс.… …   Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • үй — ағашы. Киіз үйдің керегесі, уығы, шаңырағы т.б. Ү й а ғ а ш ы н иген Барақтың әрекетін қызықтаған екі жігіт бұндайды бірінші рет көрген (Ж.Ахмади, Айтұмар, 96). Жасалып жатқан бұл ү й а ғ а ш ы Дәулетке арналатын отау қамы (Бұл да). Таңертең… …   Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • тілләлік — сын. Тіллә боларық, тілләге татырлық. Әр түрлі маталардан «үй жыртыс» және «түз жыртыс» деп 50 т і л л ә л і к нәрсе апарады (Х.Арғынбаев, Қаз. халқы., 250) …   Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • күйеу — кәде. этногр. Күйеу қайын атасының ауылына алғаш барғанда істелетін кәде. Күйеу қоржын. этногр. Ұрын барғанда күйеу жігіттің қайын жұртына апаратын түрлі бағалы заттар, шапан, жыртыс т.б. кәделер салынған қоржын. К ү й е у қ о р ж ы н әдетте… …   Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • тоймал — … Нағашың басқарма болып тұрғанда ең болмаса т о й м а л ы ң д ы көтерер еді (Қ.Тоқмұрзин, Үш кие, 66). Ер баланың ата анасы қыз әкесіне сөз салып, «қалың мал», «қарғыбау», «кит», «өлтірі», «жыртыс», «т о й м а л» сияқты бастыбасты төлемдердің… …   Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі


Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»