жылқының мөрі — (Монғ.) жылқының алтыдан кейінгі жасында тісінің қыры тегістеліп, қара дақ болуы. Осы ж ы л қ ы н ы ң м ө р і пайда болған тісінің қыры тегістелген кезін тілдігін басқан дейді (Монғ.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
жылқы — жасы. этногр. Ер жігіттің 20 30 жас аралығы. 20 жастан 30 жасқа дейінгі жасты «ж ы л қ ы ж а с ы» деп атап, оларға жылқының 20 қасиетін меңгеру, жеті қараңғыда адаспай жол табу талабы қойылады (А. Нүсіпоқасұлы.., Ағаш бесік., 2, 14). Жылқы желкек … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
қара ақсақ — Жылқының аяғына қан түсу немесе жем түсу (ауру) … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
қара қаптал — Жылқының желдік астына келетін қабырға тұсы … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
қарақарын — 1 (Орал, Жән.) келімсек, ел ішіне басқа жерден келіп сіңген адам. Сейітжан деген қ а р а қ а р ы н кеше бір шатақ шығарды (Орал, Жән.) 2 (Гур., Маңғ.; Орал, Орда) жылқының іш ауруы. Қ а р а қ а р ы н м е н ауырған жылқының танауынан шеміршек… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
қара өкпе — 1. (Орал: Орда, Жән.) түйенің жөтеліп ауыратын ауруы. Ақыба су ішкен түйе қ а р а ө к п е болады (Орал, Орда). Бұрын түйеде қ а р а ө к п е көп болатын еді, осы күнде көп ауырмайды (Орал, Жән.). 2. (Жамб., Шу) қанның бұзылуынан болатын жылқы… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
қара тіл — (Қ орда: Қарм., Сыр., Шиелі, Арал) жылқының көкке тойына бастаған кезі. Көктем шыға жылқылар қ а р а т і л болып рақаттанып қалады Қ орда., Сыр.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
қарақаптал — зат. Жылқының айғырында болатын жыныстық ауру … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
өлі — I … Ө л і – жылқының қара терге түсіп, бір тұрып, бір жүріп, жайылмай, теңселіп жүретін ауруы (Ш.Жанәбілов: Ер қанаты, 321). II Өлі отау. Ішінде мүлкі жоқ үй (үйдің қарақан басы). Тігіпті бас бәйгеге елу бие, Ө л і о т а у, бір бас тоғыз, тоғыз… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
қыру-пыру — (Қарақ.) жылқыны шақырғанда айтылатын одағай сөз («құрайт құрайт») … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі