Қазақ тілінің аймақтық сөздігі. - Алматы: « Арыс» баспасы. Ғ.Қалиев, О.Нақысбеков, Ш.Сарыбаев, А.Үдербаев. 2005.
асық — 1 (Жамб.: Шу, Св.; Шымк., Мақт.) артық. А с ы қ сөзі бар кісі екен. Ақ теңіздей толқын тасып Жерім толды төрт түлікке, Жоспар толық болып а с ы қ Орындалды күнделікте (Жамб., Шу). Былтыр мал пыланын а с ы ғ ы м е н орындадық (Жамб., Св.). Біздің… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
жер аяғы қияннан — (Түрікм.: Красн., Небид., Ашх.) ит арқасы қияннан. Еңбегім қайтпаса қиын болды, ж е р а я ғ ы қ и я н н а н келгенде (Түрікм., Красн.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
су жағасы — (Павл., Ерт.) жақын. Магазин біздің үйге с у ж а ғ а с ы жер (Павл., Ерт.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
сырға — I зат. Жылқының жіліншік буыны мен бақайының түйіскен жері. Сырғасы таю. Буыны шығып кету (Х.Арғынбаев, Қаз. мал шаруаш., 15). II зат. бот. Қайың ағашының күз кезіндегі сырға тәрізді салбырап тұрған бүршігі (тұқымы). Үйдің алды жапырағы алақандай … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
қара — азық. Астық д.м. Соғыс зардабын елдің дендеп түсіне бастағаны да биыл жаз: қант шай, қ а р а а з ы қ т ы ң көзі кеміді (Ә.Сарай, Атырау, 310). Қара ала қаз. Қаздың қара ала түсті бір түрі. Көл бетін жапқан қ а р а а л а қ а з бен қасқалдақ,… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
қызыл — I зат. г е о г р. Топырағы, тасы қызғылттау жер. – Жоқ, сері аға, адасып кетерсіз, бұл арада шоқ қ ы з ы л д а р көп, бір бірінен айнымайды (С.Жүнісов, Ақан сері 2, 303). Ол «Бұзау өлген» қ ы з ы л ы н а шыға беріп, бұйдасын іріккен… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
табан — I … 2. Жиырма жиырма бес см дей ұзындық өлшемі. Ұзындығы он т а б а н, Көлденеңі бес т а б а н, Қазулы тұрған көр жаман (Шешендік сөздер, 88). Қазақ халық өлшемдері: елі – 2 см, сүйем – 15 см, т а б а н – 25 см, тұтам – 9 см, қарыс – 20 см, құлаш … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
оңқа — 1 (Жамб., Тал.) банка (дәрігерлік құрал, аспап). Ол бүгін дәрігерге барып, арқасына о ң қ а салғызды (Жамб., Тал.). Қарақұрттың шаққан жеріне о ң қ а қояды (Жамб., Тал.) 2 1. (Жамб., Шу) асық ойнының түрі. О ң қ а н ы атқан ұтады. Шығара алмаса… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
ақ — зат. в ет. Бұзаулы сиырда, қозылы қойда болатын жұқпалы, әрі зілді дерт. Мұндай жағдайда малдың сүті тартылып қалады. Егер бір қой а қ болып ауырса, ол қоралы қойға түгел жұғады (Ж. Бабалықұлы, Мал ауруы., 8). Ақ айыл болды. Көп мініліп, арқасы… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
еттік — зат. Сойылған малдың, соғымның етін сақтайтын салқын үй, етхана, кілет. Көбінесе тастан, кірпіштен яки шымнан, кейде ағаштан тұрғын үйдің қарсы ал дына киіз үй тәріздес етіп жасалған. Оның қабырғасы көбінесе дөңгелектеніп, төбесі конус сияқты… … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
