жарма

1

(Қарақ.) жүгеріні ірілеу жарып істеген сұйық тамақ. Ж а р м а д а н басқа не тамағың бар? (Қарақ.)

2

(Шымк., Қызылқ.; Қ-орда: Жал., Арал; Қост., Жанг.; Қарақ.; Ақт., Ырғ.) үлкен арық. Биыл ж а р м а н ы ң суы тапшылау, аз болып тұр (Шымк., Қызылқ.). Егінге су ж а рм а д а н тарайды Қ-орда., Жал.). 1700-дей үйлерді қоныстандырдық. Олардың ортасынан орасан ж а р м а қазылды («Қ. ту», №41, 1938). Қарымсақ ж а р м а д а н өзінің үйі жақтағы егінге арық жарып алды Қ-орда., Арал). Қуаныш, ж а р м а д а н бүгін көп колхозшылар келді (Қарақ.). Ж а р м а қазуда пропаганда жұмысы нашар («Екпінді», 1940, №1). Бұл сияқты әңгімелерге күн сайын ж а рм а басындағы 800-ге жуық кісі түгел қатысып отырды («Қ. ту», №37). Егінді колхоздар тегіс дерлік осы ж а р м а л а р д а н пайдаланып тіршілік етеді («Ү-Н. кол.», 1940, №15). Қанауды екінші сөзбен айтқанда ж а р м а арық дейді (Ақт., Ырғ.)

3

(Жезқ., Ағад.; Көкш.: Руз., Зер., Қ-ту; Рес., Омбы) мойынтұрық. Өгіздің мойнын ж а р м а алып кетіпті (Көкш., Қ-ту). Колхозда жегу саймандары жетімсіз еді... қазір колхозда 100 пар өгіз жегетін ж а р м а дайын тұр («Стал. туы», 13.04.1952). Көктемгі егіске керекті 70 плуг, 40 мала, 40 ж а р м а, 40 оқағаш, тағы басқа саймандар ремонтталып бітті («Ең. туы», 1939, №29). 15 ж а р м а н ы ң, 6 сынық 8 көк арбаның барлығына да ремонт керек («Қыз. кенші», 17.02.1940, №7). Керекті 37 ж а р м а н ы ң 23 ғана дайын («Қ. ту», 12.01. 1940). Ауыл-шаруашылық саймандарын ремонттауда 5 соқа, 4 борона, 15 жәшік, 15 ж а р м а н ы 100 % ремонттан өткізді («Соц. жол», 1942, №19). Осы уақытқа дейін 14 ж а р м а, 4 хамут, 4 пастормке жетіспейді («Ү-Н. жол», 1940, №11)