жап

1

1. (Қ-орда: Сыр., Шиелі, Арал, Қарм.; Шымк.: Шәу., Қызылқ.; Қост.: Аман., Жанг.; Ақт., Ырғ.; Қарақ.) егіннің ішіне су жіберетін кішкене арық. Ж а п т а н алынған су егіске тарайды Қ-орда., Қарм.). Үлкен арықтан шыққан ж а п т а р қарықтар (қ.) тарайды Қ-орда., Шиелі). Жарма арықтың құлағы ашылып ж а п қ а су жіберіледі (Шымк., Шәу.). Әбдірәсілдің егіні су ішіп жатқан ж а п т ы берегірек біздің егінге қарай тарту керек (Қост., Жанг.). Ясау арығы, онан шыққан ұзын ж а п т а р, көктермек тоғандар (Қ. Әбдіқ., Тәт. қауын, 15). Бізді ауылдың адамдары ж а п қазуға кетті (Қарақ.). 2. (Ақт., Ойыл; Түрікм.: Таш., Көнеүр.) су жіберетін үлкен арық. Звено мүшелері ерте көктемде ж а п т а р, шелдер сала бастады (Ақт., Ойыл). Ж а п қапталынан салма, салма қапталынан жоя алынады (Түрікм., Таш.). 3. (Гур., Маңғ.) жер бетінен биіктеу етіп жасалған арық. Ой жерден суды Қыр жерге ж а п арқылы шығарады (Гур., Маңғ.)

2

(Гур.: Есб., Бақс.; Орал, Казт.) қамба. Ж а п қазып ішіне картоп салады (Гур., Есб.)

3

(Гур., Маңғ.) тоқтат. Қайықты шаланның сол жағынан ж а п п а с а ң, оң жағынан жел соғып тұр, қайықты ана приемкаға ж а п (Гур., Маңғ.)