жандық

жандық
1. Қ-орда., Арал; Ақт.: Ойыл, Тем., Қараб.; Орал: Казт., Жән.; Гур.: Бақс., Маңғ.; Қост., Жітіқ.; Рес., Орын.; Түрікм.: Красн., Ашх., Небид., Таш., Мары; Қарақ.) ұсақ мал, қой-ешкі. Ж а н д ы қ дегенді білмейміз, ірі қарамыз ғана бар Қ-орда., Арал). Қанша ж а н д ы қ т а н ұстауға ұлықсат етті? (Ақт., Тем.). Соя қоятын ж а н д ы ғ ы м ы з да болмай отыр (Ақт., Қараб.). Тоғыз ж а н д ы қ әкеп еді, соның төртеуін беріп жіберді (Ақт., Ойыл). Біздің колхоздың меншігінде ж а н д ы қ көп (Орал, Казт.). Кейбір колхозшылар ж а нд ы қ т ы сатып та алады (Орал, Жән.). Бірақ айтып қой, бие десең бие беремін, түйе десең түйе беремін, екі-үш баланың тәрбиесіне жетерлік ж а н д ы қ бар әзір... (Х. Есен., Ақ Жай., 184). Елден бөтен ешнәрсеміз жоқ, азынаулақ ж а н д ы ғ ы м ы з болатын (Қост., Жітіқ.). Бір-екі ж а н д ы ғ ы м ы з жоқ емес (Гур., Маңғ.). Бізде оннан жиырма беске дейін ж а н д ы қ бар (Рес., Орын.). Союға бір ж а нд ы қ әкел (Қарақ.). Шәбіктің о күндегі дәулері 5-6 ж а н д ы қ бір құлынды бие еді (Ғ. Сл., Дөң ас., 22). Рас, Қарашаштың бес-алты ж а нд ы ғ ы бар (Ж. Нәжім., Ақ шағ., 10). Қолдарындағы он шақты ж а н д ы қ т ы ң шаруасы әйелінен ауыспайды... азғантай ж а н д ы қ т ы қайырмалап (Ә. Кекіл., Құс қан., 143). Ия, әйтеуір бір қажетімізге жаратармыз деп жүрген он шақты ж а н д ы ғ ы м ы з бар (Ж. Арыст., Жер ұй., 44). 2. (Алм., Жам.) саулық қой, ұрғашы қой. Ж а н д ы қ т а р д ы қосақта, сауайын (Алм., Жам.). [Түрікменше жанлы (Туркм.-рус. сл., 1940); қарақ. жанлық (Карак.-рус. сл., 1958)].

Қазақ тілінің аймақтық сөздігі. - Алматы: « Арыс» баспасы. . 2005.

Игры ⚽ Нужно решить контрольную?

Смотреть что такое "жандық" в других словарях:

  • жанды — сын. ауыс. Өмірде бар, нақтылы, дәл. Еңбектің бақыт байлық кілті екендігін, еңбексіз тапқан бақыт байлықтың баянсыз болатындығын ж а н д ы мысал, нақты дәлелдермен көрсетіп, еңбектің қыры мен сырын егжей тегжейлі түсіндірді (А. Нүсіпоқасұлы, Ағаш …   Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • жандық — зат. жерг. Ұсақ мал, қой ешкі …   Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі

  • жанды жұтқан — (Түрікм.: Красн., Небид., Ашх.) жүрек жұтқан. Есет ж а н д ы ж ұ тқ а н батыр болған адам (Түрікм., Красн.) …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • жанды өлтіру — (Қарақ.) малды сою. Бір ж а н д ы ө л т і р і п, қазанға салып қойыппыз (Қарақ.) …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • жанды басшылық — (Көкш.: Руз., Зер., Қ ту) тікелей басшылық. Қатынас бөлімі жанындағы партия ұйымы бұларға ж а н д ы б а сш ы л ы қ жасауы керек (Көкш., Зер.) …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • жанды қабар — (Түрікм., Таш.) телеграмма. Баламыз осы мейрам алдында барып қалармын деп ж а н д ы қ а б а р жіберіпті (Түрікм., Таш) …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • малды-жанды — сын. Малы да, жаны (адамы) да көп. Ол Жетісу өңірінен Құлжа қаласының маңына отызыншы жылдары жан сауғалап барған. Өз жерінде м а л д ы ж а н д ы бардам кісі екен (Қ.Толыбаев, Бабадан., 14) …   Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • пистолет-пулемет — жанды нысанаға 1000 м қашықтықтан оқ тигізетін, жаяу әскердің шапшаң атылатын негізгі қаруы. П п тің конструкциясы үздіксіз немесе кейбір үлгілері жеке дара атыс (арнаулы тетікті қолдану арқылы) жүргізуге мүмкіндік береді. Оның қорапты немесе… …   Казахский толковый терминологический словарь по военному делу

  • оқтың тоқтатушы әсері — (Останавливающее действие пули) оқтың жанды нысананы тез арада саптан шығару (тоқтату) қабілеттілігі. Жанды нысананың өз қаруына ие болу және қозғалу мүмкіндігінен айыратын күшті соққыға жатады. Оқтың осындай әсерінің тапаншалар мен револьверлер… …   Казахский толковый терминологический словарь по военному делу

  • танк қаруы — (Танковое вооружение) танкіге орнатылған қару жарақ. Танкіге 76 122 мм калибрлі зеңбірек және 2 3 пулемет орнатылады. Пулеметтің бірі зеңбірекпен қосарластырылып біріктіріледі, екінші пулемет жүріс бағытында немесе танк жүргізуші механиктің… …   Казахский толковый терминологический словарь по военному делу


Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»