әми

(Түрікм.: Ашх., Тедж., Мары; Ақт., Ырғ.; Жамб.: Сар., Шу; Қарақ.; Қ-орда: Сыр., Арал, Қарм.; Шымк.: Түлк., Сайр.; Маңғ.: Бейн., Ер.; Орал, Жән.) надан, қараңғы. Ертеде оқысақ та, ә м и қалпымызда қалдық (Түрікм., Ашх.). Ой, қойсаңшы, ол бір ә м и адам ғой Қ-орда., Арал). Алым болып не болар, оқығанын жұтқан соң, ә м и болып жат болмас, естігенің тұтқан соң (Хал. өлеңі). Атам замандағы ә м е й і адамның үйінің іші сияқты ...едені кір («Ком.», 16.11.1939). [Татарша өмми сауатсыз; өзб. оми (й) «сауатсыз, білімсіз, надан»; як. ама «қарапайым, жұпыны» (Э. Пек., Сл. якут. яз., т. Ы, 94). Арғы төркіні ар. әммие «надандық, сауатсыздық»]