дүреу

дүреу
(Ақт.: Тем., Жұр.; Түрікм.: Ашх., Красн., Таш., Мары) тарау, өсіп-өну, өрбу. Біз де содан д ү р е д і к, Тартулы жатқан желімсің, Атағы шыққан аймаққа, Айдын шалқар көлімсің (Ақт., Тем.). Түмен дегеннен қырғыз д ү р е й д і (Ақт., Жұр.). Адайдан сегіз бала д ү р е й д і (Түрікм., Красн.). [Түрікменше дөремек (Туркм.-рус. сл., 1940); қарақ. дөре (Карак.-рус. сл., 1958). Бұл сөздің ең мол жайылған жері – Алтай төңірегі және онан арғы түркі халықтары (якут, туба-кижи, тува, хакас тілдері). Алайда монғол тобына жататын тілдерде де кездеспейді емес монғолдарда төрөл туу, қалмақ тілінде төрх туу, бурят тілінің цонғол сөйленісінде түрөл туысқан (Ә. Нұрм., Қаз. тіл. гов. батыс тобы)]

Қазақ тілінің аймақтық сөздігі. - Алматы: « Арыс» баспасы. . 2005.

Игры ⚽ Нужен реферат?

Смотреть что такое "дүреу" в других словарях:

  • іреу — Қ орда., Қарм.) реті, жөні, мәні. Сөздің і р е у і н тауып айту керек Қ орда., Қарм.) …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • реуін алу — (Қарақ.) арықтың ішін тегістеу …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • күлдіреуіш — зат. Үш үштен немесе төрт төрттен айқастырылып шаңырақ кепілдігіне бекітілген име ағаштар. Күлдіреуіш түндік киізді көтеріп тұрады. Шаңырақ күлдіреуіш арқылы бақанмен көтеріледі …   Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі

  • біреу — іреп, біреу сойып. Жан жақтан сынап. – Бұрын мұндайды көрмеген әйел ғой, ел жұмысы оңай ма, б і р е у і р е п, б і р е у с о й ы п, басын қатырады, сосын, кейігеннен айтып отыр ғой, деседі (Б. Майлин, Таңд., 410) …   Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • желбіреуікті — сын. Желбіреуігі бар, желбіреуік салынған (Ж. Бектұров, Жол жоралғысы, 72) …   Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • күлдіреуішсіз — сын. Күлдіреуіші жоқ, күлдіреуіш орнатылмаған. К ү л д і р е у і ш с і з шаңырақ болмайтынын білмеуші ме едің (Қ. Әбілманапов, Өткел., 41) …   Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • күлдіреуішті — сын. Күлдіреуіші бар, күлдіреуіш салынған. Төбедегі күміс к ү л д і р е у і ш т і абажа шаңырақ емес, қатарластыра жабылған қайың салдаулар қайда жатқанын бірден ақ есіне түсірді (М. Мағауин, Аласапыран, 177) …   Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • сөгіңкіреу — ет. Киімнің тігісін сөтіңкіреу, тігілген нәрсені рет ретімен ыдыратыңқырау …   Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі

  • тіреуіш — зат. Тіреу ретінде қойылатын діңгек, сырық …   Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі

  • гүлдүреуіш — (Қарақ., Тақт.) күлдүреуіш. Г ү л д ү р е у і ш мықты болса, шаңырақ дауылда тас байласаң, былқ етпейді (Қарақ., Тақт.). [Қарақалпақша гүлдиреуиш (Рус. карак. сл., 1967)] …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • кеуілдіреу — (Жамб., Мойын.) кеудіреу, қаусау. К е у і л д і р е г е н қарттарды да өзімен бірге ертіп барды (Жамб., Мойын.) …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі


Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»