айшық

айшық
1
(Рес., Орын.) күмістен соғылған, ай, жұлдызды бейнелеген әшекей. А й ш ы қт ы жаулықтың шекесіне іліп қояды (Рес., Орын.)
2
(Орал, Жән.) жүгеннің ауыздығына орнатылған, әшекейлі көлденең темір. А й ш ы ғ ы бар жүгенді қонақ мінетін атқа жүгенде (Орал, Жән.), айчык ауыздық бөлегі (Л. Буд., 181), аіцык бұл да сол мағынада (В. Радл., Опыт..., 1, 58)
3
1. (Гур.: Маңғ., Тең., Есб; Қ-орда, Жал.; Түрікм.; Красн., Таш., Мары) ай сияқты мәнері бар, сырғаның жеңіл, кіші түрі. Е, шырағым-ай, баяғыда құлағымызға а й ш ы қ та салдық, сонақ та (қ.) салдық қой (Гур., Есб.). А й ш ы қ сырға тағып машық қылғаным жоқ Қ-орда., Жал.). А й ш ы қ құлаққа жеңіл келеді (Түрікм., Красн.). 2. (Орал, Қара.) үлкен сырға. Біздің жақтың қыздары әлі а й ш ы ғ ы н тастаған жоқ (Орал, Қара.)

Қазақ тілінің аймақтық сөздігі. - Алматы: « Арыс» баспасы. . 2005.

Игры ⚽ Нужно сделать НИР?

Смотреть что такое "айшық" в других словарях:

  • қайшы — құрақ. Тұрпаты бір біріне қайшы келетін құрақ түрі. Құрақтың қ а й ш ы қ ұ р а қ, жұлдыз құрақ деген түрлері болады (Ә.Ысқаққызы: Радиодан) …   Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • қайшы құрақ — (Өзб.) кекілік құрағының негізінде тігіліп көздігінің жанына қайшы формасындағы кішкене құрақ ұластырылған түрі …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • айшық — зат. ө н е р. Жарты ай пішіндес ою өрнек. Ол «қошқар мүйіз», «а й ш ы қ», «үшкіл», «төрттаған» дейтін өрнектердің барлық әшекей, нақыштарын толық үйреніп болған (Ж. Ахмади, Айтұмар, 230). Айшық сырға. этногр. Пішіні жарты ай тәріздендіріп… …   Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • айшығы ауып қалу — қ. айшығы айналып жүру …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • айшық — зат. Сырғаның түрі. зат. Жарты ай бейнесіндегі өрнек. зат. Малдың құлағына, не денесіне салатын таңбаның, еннің ойық түрі. зат. Жүгеннің сулығына бекітілген тежеу металл, шығыр …   Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі

  • айшық мүйіз — зат. Ішіне қарай иіліңкі, үлкен мүйіз …   Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі

  • қайшы — зат. Әр түрлі нәрселерді кесу, қию үшін жүздерін қарама қарсы бекіткен металл құрал …   Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі

  • айшығы айналып жүру — (Шымк., Түлк.; Гур., Есб.) шаршап жүру, мазасы кетіп жүдеп жүру. Оның а й ш ы ғ ы а й н а л ы п ж ү р (Шымк., Түлк.) …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • қайшы өркеш — (Монғ.) екеуі екі жағына құлаған өркеш …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • айшықтату — … Ш ы р қ ауд а ғ ы Шайтантасқа шағылған күн сәулесі оны көкжиектен а й ш ы қ т а т у үшін әдейі жүргізген алтын су сияқты (Қаз. әдеб., 31.05.1974, 3) …   Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі


Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»