дәліз

(Қ-орда: Арал, Сыр., Жал.; Жамб.: Шу, Луг., Мер., Мойын.; Шымк., Қызылқ.; Түрікм.: Красн., Небид., Ашх., Таш.; Өзб., Ташк.; Қарақ.; Ауғ.; Ир.) ауыз үй, сенек, кіре беріс. Қол жуғыш д ә л і з д е Қ-орда., Арал). Аяғыңдағы галошыңды д ә л і з г е қой Қ-орда., Сыр.). Төргі бөлмеге, д ә л і з д е отырғандар есік ашылса қарай қалады (Өзб., Ташк.). Мен ләм деп үлгергенімше, д ә л і з д е н қоңырау үні сыңғырап қоя берген (Б. Соқ., Біз де бал. бол., 232). Д ә л і з г е шығып қарасам, жауындатқан боран соғып тұрыпты (Қарақ.). [Өзбекше дахлиз (Рус.-узб. сл., 1954); қарақ. дәлиз (Карак.-рус. сл., 1958); тәж. дахлез (Тад.-рус. сл., 1954.); түр. даһил: 1) кіруші; 2) ішкі (Тур.-рус. сл.). Бұл – араб сөзі]. қ. дәлдіз.