Қазақ тілінің аймақтық сөздігі. - Алматы: « Арыс» баспасы. Ғ.Қалиев, О.Нақысбеков, Ш.Сарыбаев, А.Үдербаев. 2005.
жазық тікбұрышты координаттар жүйесі — (Плоская прямоугольная система координат) жазықтықта нүктенің орнын анықтайтын координаттар осіне қатысты сызықтық шама. Топографияда жазық тікбұрышты коорди наттар жүйесі мына ретпен салынады: Жер шарының беті алты градустық аймақтар бойынша… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
бұрышты қайтарғыш — (Угловой отражатель) жоғарғы қайтарғыш қабілеті бар жинақы жасанды радиолокациялық нысана ретінде қолданылатын электромагниттік толқындарды қайтарғыш. Б.қ. үш өзара көлбеу металл жазықтықтан тұрады және өзіне түскен электромагниттік толқындарды… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
жазық тікбұрышты координат — (Плоский прямоугольный координаты) координат білік осьтері деп аталатын екі өзара перпендикуляр сызықтардың қиылысу нүктесі (тік білік икс, көлденең білік игрек). Топографияда Ж.т.к. қолданудың кейбір ерекшеліктері бар. Бүкіл жер беті меридианмен … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
бес бұрыштың жүлдегері — (Монғ.) бес түліктің озаты. Сұмыннан шыққан 17 б е с б ұ р ы ш т ы ң ж ү л д е г е р л е р і н е берілетін сыйлықты малшылар ортасында тапсырып, ынтасын арттырды («Ж. өмір», 15.05.1986) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
нысана координаттары — (Координаты цели) координаттар жүйесіне сәйкес жер үстіндегі немесе кеңістіктегі нысаналардың жайын анықтайтын бұрыштық немесе сызықтық сандық өлшемдер. Н.к. жер үстіндегі, су үстіндегі, әуедегі және басқа да нысаналарға соққы беру және оны… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
алдамшы ракета — (Ракета приманка) арнайы құрылымды ракета. Ол радиолокациялық станцияда әуе нысаналарын ұстау, табу үшін жалған радиолокациялық нысана ретінде, өздігінен бағытталудың радиолокациялық тұмсығы бар зенитті ракеталар үшін қолданылады. А.р ға бұрыштық … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
буссоль — (франц. boussole) магнитті меридиан мен қандай да бір затқа бағытталу аралығындағы көлденең бұрышты өлшеуге арналған геодезиялық аспап. Топогеодезиялық жұмыстарды жүргізу кезінде планшетті бағдарлау үшін және магниттік меңзердің өзгеруін… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
оптикалық қашықтық өлшегіш (енжар түрі) — (Оптический дальномер) қашықтықты тең бүйірлі үшбұрыштың табаны (қашықтықты өлшегіш базасы) мен қарсы жатқан сүйір бұрышы белгілі болғанда, оның биіктігін анықтау арқылы өлшейтін аспап. О.қ.ө ті тұрақты бұрышты және тұрақты базалық деп бөледі.… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
планшет — (франц. planchette – тақтайша) 1) топографиялық суретке түсіруге арналған аспаптар жиынты ғына кіретін тегіс төрт бұрышты ағаш тақта және тақтаны үш аяқты мосыға бекітуге арналған құрылғы; 2) далалық топографиялық суретке түсіру кезіндегі карта… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
еттік — зат. Сойылған малдың, соғымның етін сақтайтын салқын үй, етхана, кілет. Көбінесе тастан, кірпіштен яки шымнан, кейде ағаштан тұрғын үйдің қарсы ал дына киіз үй тәріздес етіп жасалған. Оның қабырғасы көбінесе дөңгелектеніп, төбесі конус сияқты… … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
