Қазақ тілінің аймақтық сөздігі. - Алматы: « Арыс» баспасы. Ғ.Қалиев, О.Нақысбеков, Ш.Сарыбаев, А.Үдербаев. 2005.
мештей — (Қарақ.) болыстың хатшысы. Алламұрат баяғыда болыстың м е ш т е й і болған, кәзір де түсінігі жаман емес (Қарақ.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
гуандай — зат. Қытай еліндегі мәнсап атауларының бірі; бес болыстың басшысы. Сол үшін осы Күнестегі бес болыстың бірі мені қолбасшылыққа тағайындап, г у а н д а й деген мәнсап беріп отыр (Т. Мәмесейіт, Таңжарық, 2, 119). – Осылай, Таңжарық батыр. Ағаң г у… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
атбайлар — 1 (Қар., Ж.арқа) ат байлайтын қазық. Болыстық аткомның алдындағы а тб а й л а р д а байлаулы аттар тұр (С. Сейф., Шығ., В, 65) 2 (ҚХР) ұзатылған қыз. Ұзатылған қыз сенің болашақ а т б а й л а р ы ң, өрісің, сондықтан қыз бала ұл баладан кем… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
дауамау — (Алм., Жам.) дауламау, бата алмау, қаймығу. Ол кезде болыстың қасына баруға біздің жүрегіміз д а у а м а й д ы (Алм., Жам.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
мерттік — (Алм., Жам.) билік, үкім. Оның м е р т т і г і бойынша біз құруға тиісті едік қой, би болыстың ісі сол емес пе? (Алм., Жам.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
сердебе — 1 (Жамб., Шу) таласу. Болыстыққа с е р д е б е қып мал сояды (Жамб., Шу) 2 (Алм.: Талд., Гв.) серне, деңгене (қ.). Сендермен бір отырып, с е р д е б е жасасақ деймін, оған қалай қарайсыңдар (Алм., Талд.) 3 (Жезқ., Ұлы.) сайраңдау. Ол с е р д е б… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
штат — (Қост.: Жанг., Аман., Арқ., Семиоз.; Жезқ., Ұлы.) төңкерістен бұрынғы болыс сайлауы. Ш т а т болғанда елге шар салдыру үшін болыстыққа таласқандар малын аямай төгетін (Қост., Жанг.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
датқалық — зат. Датқа болғандық, датқа қызметін атқарғандық. Д а т қ а л ы қ пен болыстықтың тағы құламаған Күмісбастау ұлықтардың неше алуанын көрген (Ш. Мұртазаев, Жұлдыз көпір, 59). Содан ол жазаға тартылыпты, д а т қ а л ы қ т а н босатылыпты (Қаз. әдеб … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
жезінек — зат. көне. Омырауына шынжырмен асып жүретін, жезден жасалған болыстық (әкімдік) белгі. Жарлы жақыбай момын шаруаларды торы аттың омырауымен қақтырып, омырауындағы шынжырлы сары ж е з і н е к т і көрсетіп: Мынаның сендік қауқары бар, деп талай күш … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
қастандықшыл — сын. сөйл. Қастық істеуші, қасыкөй. Оның үстіне Бәйтіктің жолын тосып, болыстың почтасын тонаған қ а с т а н д ы қ ш ы л адамдар ретінде аз кінә айтқан жоқ (К.Оразалин, Абайдан соң, 222) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
