- бірқаншама
- қ. бірқанша.
Қазақ тілінің аймақтық сөздігі. - Алматы: « Арыс» баспасы. Ғ.Қалиев, О.Нақысбеков, Ш.Сарыбаев, А.Үдербаев. 2005.
Қазақ тілінің аймақтық сөздігі. - Алматы: « Арыс» баспасы. Ғ.Қалиев, О.Нақысбеков, Ш.Сарыбаев, А.Үдербаев. 2005.
Болмыс — – бүкіл әлемнің тұтастығын, дүние мен адамның бірлігін, тіршіліктің мәнісін білдіретін философиялық категория. Адамзат өзінің және қоршаған дүниенің бар екендігіне сенеді. Қарапайым санада болмыстың баламалары ретінде әлем, ғарыш, дүние, табиғат … Философиялық терминдердің сөздігі
Мәдениет — (лат. «cultura» өндеу, егу, тәрбиелеу, дамыту) адамдардың әлеуметтік болмысты (өмірді, тұрмысты) сақтау мен жаңарту жөніндегі қызметі және осы қызметтің жемістері мен нәтижелері. Әлеуметтік болмыс адамсыз тірлік етпейді, оның табиғаттан… … Философиялық терминдердің сөздігі
аш-аламан — (ҚХР) аш жалаңаш көпшілік. Ішкеріден тоқтаусыз ағылып келе жатқан а ш а л а м а н босқындар анау (Қ. Жұм., Соңғы..., 371). Ал, біз жаққа – Тибет пен Шыңжанға қарай босып келе жатқан а ш а л а м а н жұрт қаншама, жол бойы жаяу жалпы шұбырған… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
бұру — Қ орда., Арал; Рес., Орын.; Орал, Чап.; Гур.: Есб., Тең.) бұрыс, шалғай. Бас жолмен жүру қаншама б ұ р у Қ орда., Арал). Аңқаты б ұ р у болған соң оған соға алмадық (Орал, Чап.). Онда баруға жол б ұ р у болады (Рес., Орын.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
мұрады мың болу — (Түрікм.: Таш., Көнеүр.) мұратына жету. Сөйтіп жүргенде жалғызы жаудан аман келіп, м ұ р а д ы м ы ң б о л ғ а н д а р қаншама десеңші (Түрікм., Таш.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
түс — (Түрікм.: Красн., Небид., Ашх., Гяу., Таш., Көнеүр., Тахта, Мары, Тедж., Байр.; Қ орда, Арал) нағыз. Т ү с мал жинайтын балдар екесіңдер (Түрікм., Ашх.). Бұл маңайдың қазақтары т ү с көшпелі Қ орда., Арал). Т ү с айыр түйе Қ орда., Арал). Қаншама … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
ащысыра — ет. Ащыны аңсау, тұзсырау. Егер уақытылы тұз берілмесе, өріс қаншама от болғанымен, мал жөнді жайылмайды, а щ ы с ы р а п топырақ жалай береді (Қаз. ауыл шаруаш., 1962, 12, 56) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
баһас — сын. жаңа. Айтыс, тартыс. Орыс әдебиеті сынында осы мерзім ішінде қаншама пікір алысу, б а һ а с (диспут) әңгімелер болды! (Қаз. әдеб., 25.02.1972, 3) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
билік — партиясы. Билікте отырғандардың партиясы. Соның екеуінде де оның абырой беделіне қылаудай да нұқсан келген жоқ. Себебі б и л і к п а р т и я с ы н а н көпшілік айтып жүрген сынға қосылатынын мәлімдеп кетті (Ж. Қорғасбек, Жынды қайың, 272). Билік… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
дудыға — зат. көне. муз. Қазақтың көне саз аспаптарының бірі. Д у д ы ғ а асатаяққа ұқсас халық аспабы. Ол күмбірлеген, дүмбірлеген үн шығарады (Жұлдыз, 1974, 9, 185). Бұған дабыл, даңғара, дауылпаз, шыңдауыл, д у д ы ғ а, ұран секілдерді қоссақ,… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі