- бетігіндей
- (Гур., Есб.) кішкентай, аласа. Ол кезде Қасым б е т і г і н д е й бала еді (Гур., Есб.)
Қазақ тілінің аймақтық сөздігі. - Алматы: « Арыс» баспасы. Ғ.Қалиев, О.Нақысбеков, Ш.Сарыбаев, А.Үдербаев. 2005.
Қазақ тілінің аймақтық сөздігі. - Алматы: « Арыс» баспасы. Ғ.Қалиев, О.Нақысбеков, Ш.Сарыбаев, А.Үдербаев. 2005.
қабыныңқы — сын. Аздап қабынған, ісіңкі. Көксау қойдың өкпесіндей Екі беті қ а б ы н ы ң қ ы, Бұршақ соққан көктесіндей Шаш дегенің қиқы жиқы (Қ.Аманжолов, Біздің дастан., 260) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
бір — адым жер. Жүрген кездегі екі аяқтың аттау (басу) қашықтығы; 60 70 см, мөлшеріндегі ұзындық. Бір айдың жүзі болды. Бір айдай уақыт өтті. Шүйінші беруіңе болады. Жездең, міне, б і р а й д ы ң ж ү з і б о л ы п қалды, жынды суды ұрттап алмайды (Қаз … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
қызыл — I зат. г е о г р. Топырағы, тасы қызғылттау жер. – Жоқ, сері аға, адасып кетерсіз, бұл арада шоқ қ ы з ы л д а р көп, бір бірінен айнымайды (С.Жүнісов, Ақан сері 2, 303). Ол «Бұзау өлген» қ ы з ы л ы н а шыға беріп, бұйдасын іріккен… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
ұшқыш — I зат. сөйл. Ұшақ. Бұл күнде шаһарларда тұрған халықтар ұ ш қ ы ш т а р ғ а мініп, көкте құсша ұшып жүр («Қазақ» газеті – 1914, 89). II Ұшқыш балық зоол. Тропиктік теңіздер мен мұхиттарда тіршілік ететін, кеуде қанаттары бар, ұша алатын балық… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
контрэскарп — (франц. contreescarpe contre қарсы, escarpe құлама, ылди) жергілікті жердің өз жағына қарай бағытталған биік құлама ылди түріндегі танкіге қарсы жер бөгеті. К.қарсыластардың ылдиға қарай жүруі мүмкін болатын бағытқа қорғаныс есебінде орнатылады… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
ұшу қашықтығы — (Взлетная дистанция) 1) авиациялық ұшу аппаратының көлденең ұшқанында (жүгіріп ұшқанында) жер (су) бетінде жүгірудің басталуы мен ұшырудың қауіпсіз жылдамдығына жететіндей биіктікке (стандарттық кедергінің биіктігіне) көтерілуіне дейінгі қашықтық … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
лабайымен — (Алм., Еңб қаз.) барлығы, бүтіндей, түгелімен. Кейде биік таудың бетіндегі қар да л а б а й ы м е н құлай түседі (Алм., Еңб қаз.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
бас — амандық садақасы. Жеке басы үшін берілетін садақа, пітір. Кешкілікті ауызашар, таңертеңгілікті сәресі дейді. Ораза уақытында мұсылмандар семьясының әрбір басына б а с а м а н д ы қ (пітір) с а д а қ а с ы н төлейді (Ана тілі, 26.04.1990, 6). Бас… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
кермек — зат. этногр. Иден шыққан теріні салып, ширататын, бояйтын сұйық қоспа (қайнатынды). Иден шыққан теріні к е р м е к к е салады. К е р м е к т і емен не талдың қабығын кептіріп, ұнтақтап түйіп, қазанға тұзын татыта су құйып, қабық ұнтақты салып… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
күміс — ер. Әйелдер мен қыздарға арналған, екі қасы, басқа да бөлшектері күміспен әшекейленген ер. К ү м і с е р – көбінше әйел қауымына арналған ердің бір түрі. Оның үлгісі де, түрі де көп (Ата салты., 97). Жасалуына қарай ердің бірнеше түрлері болады:… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі