шетен

шетен
1
(Талд., Қарат.) ақыр, оттық (жылқыға шөп салатын орын). Атын ш е т е н г е қойды (Талд., Қарат.)
2
(Маң., Маңғ.; Түрікм.: Красн., Небид., Жеб., Ашх., Таш., Көнеүр.) фанера. Тонадағы ш е т е н жәшікті не затқа жараттың? (Түрікм., Ашх.). Клубқа жақындай бергенде үлкендеу ш е т е н г е қағылған… сурет сияқты бір нәрсе көзіме елең еткендей болды («Жұм-шы», 18.03.1939). Иіруші қыз толған ұршықты ш е т е н қорабқа біртіндеп тастап жатып: – әне, ана жақта, – деді (Ғ. Сл., Заман., 95)
3
(Шығ.Қаз., Тарб.) шікірейген, шытырайған (адам туралы). Ш е т е н адам (Шығ.Қаз., Тарб.)
4
1. (Жезқ., Ағад.; Қар., Шет; Шығ.Қаз., Тарб.) айналасы талмен, ағашпен қоршалған ашық қора. Атты ш е т е н г е кіргіз (Қар., Шет). Ауылдың шетінде ш е т е н қоршаған қорасының ішінде тінтінектеп жүретін (Т. Ахт., Дала., 16). 2. (Рес., Орын.) төбесі жабық шыбықтан тоқылған қора
5
(Маң., Маңғ.) себет, шыбықтан тоқылған қорап. Ш е т е н н і ң бізде түрі көп: қыста оны-мұны салу үшін шананың үстіне орнататын ш е т е н де болады (Маң., Маңғ.)
6
(Маң., Маңғ.; Қост., Жанг.) әлсіз, нашар. Сен ш е т е н с і ң ғой, қағып кетсе жығылып қаларсың (Маң., Маңғ.)
7
(Сем., Абай) қауіпті, қатерлі. Мынау бір ш е т е н мәселе екен (Сем., Абай)
8
(Рес., Сарат.) сырты тікен балық. Магазинге ш е т е н балықтар түсіпті (Рес., Сарат.)
9
(Гур., Тең.) ескі аудың бір түрі. Ш е т е н өзенде ғана қолданылады. Жылан балық ш е т е н м е н ауланады (Гур., Тең.)

Қазақ тілінің аймақтық сөздігі. - Алматы: « Арыс» баспасы. . 2005.

Игры ⚽ Поможем написать реферат

Полезное


Смотреть что такое "шетен" в других словарях:

  • шетен қалпақ — (Маң., Маңғ.) сабаннан тоқылған қалпақ. Басқа күн өтпейтінге ш е т е н қ а л п а қ жақсы (Маң., Маңғ.). Қазақстанның батыс өңірінің көп жерінде шыбықтан тоқылған нәрсені шетен дейді. Ол шетен азбар, шетен қора деген тәрізді тіркестердің құрамында …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • шетен қора — зат. Талдан тоқылып жасалған шаруашылық құрылысы. Шетен қораның ұзындығы 3,0 3,5 м, биіктігі 1,5 2,0 етіп жас талдан тоқылады. Бұл үшін ұзындығы 2 2,2 м, диаметрі 3 3,5 см ұшталған қадаларды бір бірінен 30 см жерге қадайды да, жіңішке жас… …   Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі

  • шетен азбар — (Рес., Орын.) төбесі жабық шыбықтан тоқылған қора. Бұзауларды ш е т е н а з б а р ғ а қамап келдім (Орын., Бөр.). қ. шетен 4 …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • шетен — сын. Жіңішке шыбықтан немесе өсімдік қабығынан тоқылған, тоқыма. зат. Суық пен қуаңшылыққа төзімді, биіктігі 15 метрге дейін баратын, қабығы қызыл қоңыр түсті ағаш …   Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі

  • шетен — I зат. жерг. Айналасы талмен тоқылған, үсті ашық қора, шарбақ. Жадыра сиырды айдап тастаған соң, ш е т е н д е г і қой ешкіні нұралыққа қарай ысырып салды да, таңертеңгі шай жабдығына кірісті (Ә.Әлішев, Бәйтерек., 41). Мойындарында бір түсті… …   Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • Шетен кора —    Плетневая ограда ногайской усадьбы.    (Термины российского архитектурного наследия. Плужников В.И., 1995) …   Архитектурный словарь

  • Апольда — фабричный город в великом герцогстве Саксен Веймарском, в 14 км к С.В. от Веймара, на Тюрингской жел. дор. при слиянии рек Шетен и Геррсербах (притоки Ильма). В А. находится амтсгерихт, реальное и городское училища; город имеет 18054 жит. (1885)… …   Энциклопедический словарь Ф.А. Брокгауза и И.А. Ефрона

  • Шетенев — ШЕТНЕВ Фамилия Шетнев, по всей вероятности с основой Шетен, созвучна с тюркским словом seten плетень, изгородь; корзина , встречающимся в тюркских языков. Возможно, что слово cetenЧseten ЧcitdanЧcidan этимологически связано с тюркским же словом… …   Русские фамилии

  • Шетнев — ШЕТЕНЕВ ШЕТНЕВ Фамилия Шетнев, по всей вероятности с основой Шетен, созвучна с тюркским словом seten плетень, изгородь; корзина , встречающимся в тюркских языков. Возможно, что слово cetenЧseten ЧcitdanЧcidan этимологически связано с тюркским же… …   Русские фамилии

  • САДЫКОВЫ — Обычная татарская фамилия, не позже XV века перешедшая и в русские фамилии: например, Григорий Михайлович Садык Шетнев, вторая половина XV века, Тверь; от него русские Садыковы (Веселовский 1974, с. 277). Фамилия от тюркско араб. садык САДЫКОВЫ… …   Русские фамилии


Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»