ұйық

1

(Қост., Жанг.) ми батпақ, тартпа жер. Мұхтар, бұзауды байқа, ұ й ы қ қ а түсіп кетпесін (Қост., Жанг.). Айналасының бәрін жау қамап шыға алмастық ұ й ы қ қ а батқан тәрізденді (Б. Майл., Шығ., 3 т., 157)

2

(Гур., Маңғ.) ұйысқан, қалың, бір жерге үйілген. Ұйық зат – ұйысқан зат. Өрістен ұ й ы қ мал келе жатыр (Гур., Маңғ.)

3

(Гур.: Тең., Мах.) балықтың топталуы, шоғырлануы яғни бір жерге жиналуы. Бұл сөз кейде ұю формасында да қолданылады. Балықтың ұюы; ұйыған балық. Балық бір жерге ұ й ы ғ а н д а су беті бозарып, лайланып шымырлай бастайды. Ол балықтарды бір жерге ұ ю ы н анықтап біледі (Гур., Тең.). Ертең бір ұ й ы қ қ а кездессек ауымыз майланар еді (Гур., Тең.). Күз және көктем кезінде балық қалың шоғырланып жүреді, бұны балықшылар тілінде ұ й ы қ дейді (Ә. Сәр., Тол. туғ., 12). Қалың ұ й ы қ қ а кездесейік, жігіттер (Сонда, 85)

4

1. (Түрікм.: Таш., Көнеүр., Тахта; Қост., Жанг.; Сем., Абай) пима. Ашхабад маңында ұ й ы қ т ы қайтсін (Түрікм., Таш.). Қыста етік сыртынан киетін киіз байпақ ұ йы қ т ы бұрын керуендер, қалашылар киетін (Қост., Жанг.). 2. (Сем.: Абай, Шұб., Көкп.; Көкш., Қ-ту) шикі теріден жасалған аяқ киім, шарық (қ.). Бұл заманда ұ й ы қ кию деген қалды (Сем., Көкп.). Ұ й ы қ т ы бұрын киетін еді, қазір жоқ (Көкш., Қ-ту). Ұ й ы қ қыста аяқты тоңдырмайды (Сем., Абай). 3. (Шығ.Қаз., Зайс.) шұлық (носки). Ұ й ы ғ ы м болмай бәтеңкемді қоңылтаяқ киіп жүрмін (Шығ.Қаз., Зайс.)