үме

1

(Түрікм., Красн.; Ақт.: Қараб., Ырғ., Тем., Ойыл; Қ-орда, Арал; Рес., Орын.; Қост., Жанг.; Гур.: Маңғ., Есб.) көмек. Егіс уақытында қаладан ү м е г е көп адам келді (Ақт., Қараб.). Жиналып, қоғамдасып біреуге жәрдем етсек, ү м е дейміз (Ақт., Тем.). Осы отырған барлығың ү м е г е шығыңдар (Ақт., Ырғ.). 6-ағұс күні бір қой сойып, Ілияс үйін қалап бітіру үшін ү м е жасады (Қост., Жанг.). Шөп шапқам жоқ өзіме. Өткіздім байдың ү м е с і н. – Әй, Мырқымбай, қайтейін, Бай деумен-ақ жүдейсің (Б. Майл., Шығ., І, 311). Бисембай бір қой сойып ү м е салып, бар шөбін шауып, жинап алды (Гур., Есб.). Саттардың ү м е с і н е адамдар көп келіп үйі тез бітті (Ақт., Ойыл). Сол жылы осындағылар бірігіп ү м е жасап, оған бір үй салып бергенбіз (Түрікм., Красн.)

2

(Түрікм., Красн.) қойды ортақтасып сатып алып жеу. Он шақты адам бірігіп қой сатып алып ү м е жасадық (Түрікм., Красн.)