Қазақ тілінің аймақтық сөздігі. - Алматы: « Арыс» баспасы. Ғ.Қалиев, О.Нақысбеков, Ш.Сарыбаев, А.Үдербаев. 2005.
бер — I. 1. 1 саны һәм цифры. Шул сан исәбендәге микъдар. Парның сыңары 2. Үзе генә, бердәнбер, ялгыз 3. Фигыль алдыннан килгәндә: бер тапкыр 4. бер тиен дә бирмәде 5. бик көр, көтүдә бер сыер 6. кергән бере бетә тора 7. с. күңелләр бер булса... шәһәр… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
алу — 1. Нәр. б. кулга тотып үзеңә күчерү. Бирүчедән кабул итү хат алу. Үзеңнеке итү. 2. Бер нәрсәне икенчедән, өлешне бөтеннән аеру өстәлдән китап, коедан су, таудан таш алу 3. (Үзең белән) йөртү, ияртү ал мине үзең белән 4. Үз өстеңә эш яки йомыш… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тау асуларын алу — (Захват перевала в горах) шабуыл барысында бірден жүріп келе жатып жүргізіледі. Бұл кезде қарсылас асу қорғанысын ұйымдастырмастан бұрын, рота (взвод) жаяуланып, шегініп бара жатқан қарсылас қимылының алдын алады және асуды (сайға кіреберісті,… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
басып алу — (Оккупация; лат. occupatio – жаулап алу) халықаралық құқық анықтамасы бойынша қарулы күш қолдану арқылы қарсыластың аумағын уақытша басып алу. Б.а. соғыстың сипатымен және оның саяси мақсаттарымен анықталады. Б.а. соғыстың өзі сияқты агрессиялық… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
күзем алу думаны — Қазақтың ұлттық ойын сауығы. Мереке күзем алу маусымында өткізіледі. Күзем алу, киіз басу, сырмақ сыру сияқты кезеңдік істермен ұласады. Мал иесі асаршыларға қонақ асы беріп, сауық кешін ұйымдастырады. Күзем алу думанында алтыбақаң, ақсүйек,… … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
қақас қалу — (Сем., Абай) шет қалу, құр алақан қалу. Барды осыларға беріп, бүгін үлестен қ а қ а с қ а л д ы қ (Сем., Абай). Оның бұл жайы Михаилдан қ а қ а с қ а л м а ғ а н екен (Ғ. Сл., Шалқ., 224). Жиналысқа кімнің қалай келгені, қандай киім киіп… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
хабарларды тыңдау және тосып алу — (Подслушивание и перехват сообщений) барлау жүргізу тәсілі; тыңдау, негізінен, түнгі қимыл кезінде, тауларда, ормандарда, елді мекендерде қарсыласпен тікелей түйісу кезінде көру жағдайы нашар болғанда қолданылады. Оны бақылаушы посттардың… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
бөліс алу — (Монғ.) конкурс бойынша мамандыққа жолдама алу. ...ақыры бес бала бес бөлек қағазын маған беріп, өздері б ө л і с а л ғ а н оқуларына, еңбек жолын бастайтын жерлеріне аттанған еді («Ж. өмір», 14.10.1985) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
қаралтымдап қалу — (Тау., Қош.) қарайып қалу. Мен көптен бері газет журналды қарай алмай, қ а р а л т ы м д а п қ а л д ы м (Тау., Қош.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
атыс құралдарының беріктігі — (Живучесть огневых средств) қару мен ұрыс техникасының әр алуан түрлерінің ұрыста зақым алған кезде өзгеріссіз немесе аз өзгеріспен ұрыстық сапасын сақтай алу қабілеті … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
