адас

1

(Көкш.: Щуч., Еңб.; Жезқ., Ағад.; Рес., Орын.; Орал, Жән.; Сем.: Көкп., Ақс.; Тау., Қош.; Монғ.) аттас. Екеуміздің есіміміз бір болса, а д а с деп айтамыз (Орын., Ад.). Түйе фермасының меңгерушісі мен Мұқамбетжанның баласы а д а с, екеуінің аты да Қабдыр (Орал, Жән.). Сонымен, бір ауылдың дардай веттехнигі пайғамбарлықты қойып, көп а д а с т а р ы н ы ң, көп мырзалардың единственный экзимпляры болып жүр (Қ. Ысқақ, Күреңсе, 6). [Әзірбайжанша адаш (Азерб.-рус. сл., I, 1962, 67); тува. атташ (Рус.-тув. сл., 1980, 578); түр. адаш (Тур.-рус. сл., 1977, 25); ұйғ. адаш дос, жолдас (Уйг.-рус. сл., 1961, 12); өзб. адаш аттас (Узб.-рус. сл., 1959, 22); түркм. атдаш (Рус.-туркм. сл., 1956, 761); хақ. адас (Хак.-рус. сл., 1953, 17). Түркі жазба ескерткіштерінде: адаш аттас, жолдас (Э. Надж. ИСТЯ, 164) ат таші аттас (А. Бор., 1963, 62); адаш жолдас (С. Мал., ПДП, 354); сарык. адаш аттас (Т. Пах., Сар.-рус. сл., 1971, 6); пар. адаш аттас (Пер.-рус. сл., 1983, 57). Иран тобындағы тілдерге түркі тілдерінен ауысқан деуге болады]

2

(Қ-орда: Арал, Тер., Қарм., Жал.; Қарақ.) қате, бекер, жаңсақ. Кеше магазинде шай сатты деп еді, ол а д а с боп шықты Қ-орда., Арал)