сыбай

1

(Гур., Маңғ.; Қост., Жанг.; Қ-орда, Арал; Павл., Үрлі.; Қар.; Жезқ.; Түрікм.: Красн., Небид.; Рес., Қалм.) көрші, қоныстас. Өзің өлең айта алмасаң, тона қасындағы с ы б а й ы ң а ауыздап жібер де (Гур., Маңғ.). С ы б а й деп көршіні айтады (Қост., Жанг.). Жақаң ауыл бізбен с ыб а й л а с қонғанда барып едім Қ-орда., Арал). С ы б а й сөзін бұрын көп қолданды, қазір қолданбайды (Павл., Үрлі.). С ы б а й ы м ы з жақсы кісі. Екі жыл с ы б а й отырмыз (Жезқ.). Бұл кісі осы жердің тұрғыны, біздің с ы б а й (Түрікм., Небид.). Онымен бір-екі жыл с ы б а й болсаң көрер едім (Рес., Қалм.)

2

(Ақт.: Ырғ., Қараб.; Гур., Тең.; Алм., Кег.; Қост., Об.; Рес., Орын.) салт (салт атпен). Арбамен келіп шаршадым дейсіңдер, с ы б а й атпен күні бойы келген менде не жан бар (Ақт., Қараб.). Ол с ы б а й келді, Арбамен жүргеннен сыбай жүрген дұрыс (Гур., Тең.). Кеше келген уәкіл колхозға с ы б а й келген ғой (Қост., Об.). Мен ауылдан с ы б а й келіп едім (Орын., Ад.). Тайжүзген жағынан с ы б а й шыққан Есенкелді Аққұдықтағы ауылдардан түскен екі балуан жігітке қарсы жақтан балуан жетпей артылып қалды (С. Сейф., Шығ., 162)

3

(Алм., Кег.) жеке, қара басы. Біраз жыл с ы б а й бос келіп жүрді де, кейін көшіп келді (Алм., Кег.)

4

(Орал: Орда, Жән.) жиырма бес пұттық таразы тасы. Мына с ы б а й д ы қарулы жігіттер аударып тастайды (Орал, Жән.)

5

(Алм.: Жам., Кег.) жолдас, ниеттес. Ол с ы б а й л а с адам болатын (Алм., Кег.)