Қазақ тілінің аймақтық сөздігі. - Алматы: « Арыс» баспасы. Ғ.Қалиев, О.Нақысбеков, Ш.Сарыбаев, А.Үдербаев. 2005.
қара — азық. Астық д.м. Соғыс зардабын елдің дендеп түсіне бастағаны да биыл жаз: қант шай, қ а р а а з ы қ т ы ң көзі кеміді (Ә.Сарай, Атырау, 310). Қара ала қаз. Қаздың қара ала түсті бір түрі. Көл бетін жапқан қ а р а а л а қ а з бен қасқалдақ,… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
арыс — 1 (Монғ.) жігіт. Ау, той болған соң а р ы с бар, Алуан алуан жарыс бар. Әліңе қарай жүгіріп, Озғандарың бәйгеңді ал (М. Құрман., 166) 2 (Орал: Казт., Қара.; Қар., Шет; Қост.: Жанг., Аман.) арбаның бел ағашы. Жүкті көп салма, арбаның а р ы с ы… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
өреше — 1 1. (Рес., Орын.) шананың қалқаны, қанаты. Бізде ө р е ш е десе, шананың ағашын Ырғызда басқаша айтады екен (Орын., Ад.). 2. (Шығ.Қаз., Күрш.; Қ орда: Сыр., Жал.; Алм., Шел.) киіз үйдегі ас су тұратын жерді қоршап қойған ши. Ө р е ш е н і ң… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
көз — … 2. Аттың шашасының жоғарғы жағына сіңір мен сүйектің арасына жиналған сары су. «К ө з» екі қалтадан тұрады. Томпайған ісікке үшкір бізді тықсаңыз сары су ағып кетеді (Алматы ақшамы, 13. 11. 1991, 3). Көз аңғалағы. Көз орналасқан бас сүйек… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
көмей — [көмекей] әулие. п е р и ф р. Бұқар жырауды халық осылай атаған. Әз Тәуке ханнан бастап, к ө м е к е й ә у л и е атанған Бұқар жырау, Төле би сияқты ұлттық деңгейдегі тұлғалар көшбасын бастап берді (Аңыз адам, 2011, №22, 36). Көмейі бостау. Екі… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
қаттамалы — сын. Қаттама сауыты бар, қаттама киген. Дулығаның мойынды қорғап тұратын кіреукелі, көбелі, қ а т т а м а л ы немесе теріден жасалған жапқышы болған (Ата салты., 64) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
түп-тұқиян — Түп тұқияннан түк қалдырмады [түп тұқиянын қазды]. Ата бабадан бастап боқтады, балағаттады д.м. Сондағы «президент болады» деп күпсінткен сотанақ баласы бір күні қора жақтан т ү п т ұ қ и я н н а н т ү к қ а л д ы р м а д ы (Ж.Қорғасбек, Жынды… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
іргежау — зат. Алыстан келмеген, қасыңда жүрген жау. Былайша айтқанда, оған тек і р г е ж а у д ы ң ғана қолынан келер қаскүнемдіктерді жасар едім (К.Сегізбаев, Жап жасыл., 438). Ол аздай ата қоныс Жамансай да атымен, затымен өзгеріп, і р г е ж а у д ы ң… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
