Қазақ тілінің аймақтық сөздігі. - Алматы: « Арыс» баспасы. Ғ.Қалиев, О.Нақысбеков, Ш.Сарыбаев, А.Үдербаев. 2005.
аралау — 1. Җыелып торган кешеләрне яки тыгыз булып утырган нәрсәләрне як якка этәреп юл ачу, ара (1) булдыру 2. Сугышып яки бәхәсләшеп торучыларны аеру. Сугышучылар арасыннан берсен аерып алу, коткару. Нин. б. хәлдән йолып алып калу. Яклау, кимсетергә… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
қаралау — I қарала етістігінің қимыл атауы. II зат. этногр. Метал бетіне қарасу жүргізу ісі. III қарала(т а р ы н ы ) етістігінің қимыл атауы. Қуырған тарыны қ а р а л а у үшін қолданатын келіге үш төрт килограмм дән сияды (Қ.Толыбаев, Бабадан., 255) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
кәшәләү — Аралау, каккалап аерып алу; эләктереп алу … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
аеру — 1. Бөтенне яки тоташ нәрсәне ике яки берничә кисәккә, өлешкә бүлү, ике яки берничә итү 2. Ике яки берничә нәрсә арасында чик булдыру; әйберләрне бүлеп кую. Төркем булып бергә торган әйберләр яки кешеләр арасыннан юл яру, як якка тайпылдырып, ачык … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
от — басын сабау. Қиянат, жәбір көрген адам қиянатшылға (озбырға) әлі жетпеген соң, оның үйіне барып, масқаралау мақсатында отының басын сабап, күлін шашу дәстүрі. – Құдайдан қорқып, аруақтан ұялсаң, болмай ма?! Бұл не қорлық! – деп, оның о т ы н ы ң… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
аралашу — 1. (Аралау (2) 2. Тыгыз бәйләнеш тоту, бергә булу 3. Икенче бер нәрсә белән буталу, кушылу 4. Фикер алышу. АРАЛАШУ ЮЛЛАРЫ – 1) Тимер юл, су юлы, һава юлы кебек бәйләнеш, элемтә, транспорт юллары 2) хәрби. Йөрү, бер урыннан икенчесенә чыгу, хәбәр… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
йолу — 1. Коткару, аралау; саклап калу. Бетерү, юкка чыгару (гаепне, яман атны, гөнаһларны һ. б. ш.) 2. күч. Яшерү, дөресен әйтмәү төп сәбәпне йолып калу 3. Эләктереп алу кем шушыны йолып китә, үзенә була, диде … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
төтен — и. 1. Берәр нәрсә янганда аксыл зәңгәр, каралҗым һ. б. төстәге газ булып һавага чыга, күтәрелә торган бик вак каты кисәкчекләр җыелмасы 2. Сизелер сизелмәс кенә күренә торган җиңелчә газ 3. Элекке заманда авылдагы йортларның, хуҗалыкларның санын… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
фракция — I. 1. Нин. б. партия членнарының парламентта, политик партиядә, җәмәгать оешмаларында һ. б. оешкан группасы 2. Политик партиянең эчендә аның кайбер положениеларына каршы килә торган политик программаны яклап чыккан группа. II. ФРАКЦИЯ – Сыек, газ … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
этәрү — 1. Кискен хәрәкәт белән этү, читкә кагу 2. Нәр. б. кул белән этеп берәр якка күчерү. Ян якка этү, аралау. Нин. б. көч ярдәмендә берәр нәрсәне кысрыклап чыгару 3. Көч һәм кискен хәрәкәт белән алга таба этеп җибәрү ядро этәрү ярышы 4. Нәр. б.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
