лапас

1. (Қост., Семиоз.) үйдің ауыз бөлмесі. Л а п а с т ы ң бір жағында жас төл ұстайтын, отын, су қоятын орын болады (Қост., Семиоз.). Л а п а с т ы ң есігіне көзі түсіп, жүрегі қалтырай тіксіңкіреді (Б. Майл., Шығ., 3 т., 40). 2. (Орал, Орда) үсті, жан-жағы жабық қора. Арық, малды, қыста л а п а с қ а бағамыз (Орал, Орда). Ол ауланың бұрыш-бұрышын, л а п а с т ы ң астын қарады (Х. Есенж., Ақ Жай., 47). Торы атты л а п а с т ы ң астына апарып байлады (Қ. Жұм., Соңғы..., 106). 3. (Орал, Казт.) жер үй. Ол жерді қазып, л а п а с салды (Орал, Казт.). Бұл сөз кейбір түркі тілдерінде де кездеседі (В. Рад., Опыт..., т. 3). Л. Будаговтың сөздігінде лапас, лабаз үйдің ең төменгі қабаты, жертөле (Л. Буд., ч. 2.). С. Мұқановта лабаз. Сөйтіп жүріп шіркеуі бар бір алаңға жетсе, маңында сарай сияқты ұзынша бірдеме қараңдайды, жақындап барса бергі қабырғасы жоқ л а б а з (С. Мұқ., Ақ. жұл.). Бұны Шымкент облысының кей жерінде бастырма, Орынбор облысы Адамов, Бөрте аудандарында сәндіре деп атайды