Қазақ тілінің аймақтық сөздігі. - Алматы: « Арыс» баспасы. Ғ.Қалиев, О.Нақысбеков, Ш.Сарыбаев, А.Үдербаев. 2005.
қап еткенде — (Шығ.Қаз., Ү Н.; Тау., Қош.) алғаш, алдында. Қ а п е т к е н д е мен мәселенің байыбына бармадым (Тау., Қош.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
кеме авиациясы — (Корабельная авиация) әскери теңіз флоты авиациясының (әскери теңіз күшінің) кемелерінде және қосымша кемелерде орналасатын ұшақтар мен тікұшақтар. К.а ның негізгі бөлігін ұшуға арналған палубасы бар кемелерде орналасқан авиациялар (мыс.,… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
қайыққа қарсы теңіз минасы — (Противолодочная морская мина) сүңгуір қайықтарды су астында әр түрлі тереңдікте зақымдауға (жоюға) арналған мина. Көбінесе, сүңгуір қайықтарға тән физикалық өрістер әсер еткенде жарылатын түйісусіз минамен жарақталады … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
лек — (Колонна) әскери қызметшілердің, бөлімшелердің (машиналардың) бірінің артынан бірі орналасқан қатары. Жаяу бөлімшелер лекке 1,2,3,4 және одан да көп адамнан сап түзе алады. Л тер бөлімдер мен бөлімшелердің жорықтық немесе жазылма сап түзеуінде… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
люизит — қоңыр түсті, өткір иісті, тері іріңдік, тітіркендіретін күшті улағыш зат. Иприттен айырмашылығы әсерінің жасырын кезеңі жоқ. Американ химигі У.Л.Льюстің (1917 ж. улағыш зат ретінде қолдануды ұсынған) құрметіне аталған. Техникалық Л. ащы,… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
минажарылғыш бөгеттер — (Минновзрывные заграждения) қарсыласты шығынға ұшырату, қозғалысын тоқтату, маневрін қиындату мақсатында жергілікті жерлер мен объектілерге қойылған миналы алаңдар, миналар тобының, жалғыз мина және жарғыш заттар зарядтарының жүйесі. М.ж.б.… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
орнынан ату — (Огонь с места) қорғаныста, торуылдан әрекет еткенде, қарсылас танкілерінің қарсы шабылуын тойтару және алыс қашықтыққа ату кезінде бір атыс позициясынан танкілерден (өздігінен жүретін артиллерия қондырғысынан, ЖҰМ нан, БТР ден) тікелей көзделіп… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
тұңғиық теңіз минасы — теңіз түбіне орнатылатын түйіспейтін мина. Әдетте, олардың көбі 50 70 м тереңдікке қойылады. Жарғыштары өздерінің қабылдағыш құрылғыларына кеменің бір немесе бірнеше физикалық өрістері әсер еткенде іске қосылады. Су үсті кемелерін және сүңгуір… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
қышау — (Алм.: Жам., Қаск.; Жамб., Шу; Талд., Панф.; Жезқ., Ұлы.) қыстау, зорлау. Баланы қ ы ш а с а ң болды, тегі бәрін айтады (Алм., Жам.). Сен оны қ ы ш а м а (Талд., Панф.). Сүт планын орында деп қ ы ш а п жатыр (Жамб., Шу). Көңілі қаламағанды қ ыш а … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
шерік — 1 (Шығ.Қаз., Ү Н.; Тау., Қош.; Сем., Аяг.) серік 2 (Шығ.Қаз., Зайс.; Монғ.) әскер, қол. Жауға өз ш е р і к т е р і м е н жетіп келіпті (Шығ.Қаз., Зайс.). Санағам жоқ, жүз қаралы ш е р і к бар ау, сірә (Ж. Тіл., Жоңғар дала., 78). Ауылға м ы л т ы … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
