қозықұйрық — зат. Саңырауқұлақтың басы қозының құйрығындай доғаланып келген түрі … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
ер — зат. Көлікке салт мінгенде, тоқымның үстіне салатын арнаулы жабдық. Кене заманнан бері кешпелі халықтың өмір қажетіне сай қалыптасқан айрықша құрал жабдық және өнер туындысы. Ердің жасалу техникасы мен сыртқы түріне қарай орыс ері, шошақ бас ер,… … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
көмбелек — (Түрікм.: Ашх., Красн., Таш.) саңырауқұлақтың жеуге жарайтын бір түрі, қозықұйрық. Көктемгі жауыннан кейін қырдың асты к ө м б е л е к к е толып кететін (Түрікм., Красн.). К ө м б е л е к т і жас баланың құлағынан бұлық аққанда емге пайдаланады… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
бүйрек — бет ер. Басы бүйрек пішіндес ер. Қазақы ердің сыртқы пішін үлгісі көп. Олар құс бас ер, шошақ бас ер, үйрек бас ер, қазық бас ер, қозы құйрық ер, б ү й р е к б е т е р деп, түртұлғасына, пішін сиқына қарай бөлінеді (Ж. Бабалықұлы, Ер қанаты, 259) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
кеберсулі — сын. Кеберсіп, құрғап кеткен. Күнсіген қозықұйрықтың қабағындай атлас жылтыр, бірақ к е б е р с у л і, таудың күні күйдіріп барады (Ш. Мұртазаев, Қара маржан, 62) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
қазық — бас ер. Басы қаздиып қалған ер. Қазіргі деректерде: құс бас ер, шошқа бас ер, үйрек бас ер, қ а з ы қ б а с е р, қозы құйрық ер, бүйрек бет ер деп, түртұлғасына, пішін сиқына қарай бөлінеді (Ата салты., 97) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
құс — ауруы. мед. Көтеріліп кететін, ұстамалы ауру. Сөйтсек, қ ұ с а у р у ы м е н ауырады екен ғой, байғұс бала! Құс қайтқанда немесе қайтып келгенде дерті тіпті қозып кетеді (Д.Рамазан, Жылап аққан., 136). Сөйтіп жүрген күндердің бірінде… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
саранжа — (Түрікм.: Таш., Тедж., Көнеүр., Тахта) салпаң құйрық қой (сарық). Жүні болмаса, с а р а н ж а берекелі емес ау (Түрікм., Тедж.). 300 с а р а н ж а ене қойынан 301 ... қозы алды («Жұм шы», 11.03.1953) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
үздіктеу — үст. Алға таман, озықтау, ілгерірек. Өзгеден сәл ү з д і к т е у келе жатқан, жал құйрығын түйіп тастаған күрең қасқа жүйрік ат мінген Әбілқайыр ханның өзі (І.Есенберлин, Алмас., 24) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
