нәлі

1

1. (Түрікм.: Ашх., Гяу., Анн., Тедж.; Қ-орда: Қарм., Сыр., Шиелі) аяқ киімнің өкшесіне, тұмсығына қағатын темір (таға). Далалық жерде н ә л с і з етік те көп киіс береді Қ-орда., Сыр.). Таза бәтеңкеме н ә л і қақтырмасам, өкшесі желініп қалатын (Түрікм., Ашх.). Н ә л қаққан етігінің, кабинеттің едені сықырлады (Ш. Мұрт., Жұлд. көп., 250.). [Түрікменше нал (Рус.-туркм. сл., 1956); өзб. нахал, нағал (Рус.-узб. сл., 1954); қарақ. наль (Рус.-карак. сл., 1967); қырғ. наал (Кирг.-рус. сл., 1965). «Нал» В.В. Радловта: а) қалың ұлтан, етіктің табанын былғаныштан қорғау үшін салынған ағаш ұлтан; б) нәлі таға (В. Рад., Опыт ..., ІІІ)]. 2. Қ-орда., Арал) аттың аяғына жазда қағатын тағаның түрі. Аттардың бәрінің аяғына н ә л қағылған Қ-орда., Арал). 3. (Шымк., Мақт.) ат, есектің тұяғына салатын таға. Осы колхоздың көп аттарына н ә л і салу керек (Шымк., Мақт.)

2

(Қ-орда: Жал., Сыр.) поднос. Самауырдың н ә л і с і жезден жасалған Қ-орда., Сыр.). қ. таған 1.