Қазақ тілінің аймақтық сөздігі. - Алматы: « Арыс» баспасы. Ғ.Қалиев, О.Нақысбеков, Ш.Сарыбаев, А.Үдербаев. 2005.
мұздай қара көк — (Түрікм.: Красн., Небид., Ашх., Таш., Мары, Тедж.; Орал: Орда, Чап., Жымп.; Қ орда: Қарм., Жал.; Ақт.: Ырғ., Шалқ.; Гур., Мах.; Маң.: Ер., Бейн.) түгел, тегіс аман. Қой, м ұ з д а й қ а р а к ө к аманбыз (Түрікм., Ашх.). Біз де м ұ з д а й қ а р… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
мұздай аман — (Орал: Чап., Жымп.; Қ орда: Жал., Қарм.; Гур.; Алм., Жам.) тегіс аман. – А, жолдастар, қалай аман өрдіңіздер ме? – Е, м ұ з д а й а м а н б ы з (Гур.). Сегізбай соғыстан м ұ з д а й а м а н қайтты (Алм., Жам.). қ. мұздай қара көк … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
загваздать — загваздать, загваздаю, загваздаем, загваздаешь, загваздаете, загваздает, загваздают, загваздая, загваздал, загваздала, загваздало, загваздали, загваздай, загваздайте, загваздавший, загваздавшая, загваздавшее, загваздавшие, загваздавшего,… … Формы слов
дірек-дірек — (Қ орда: Сыр., Жал., Қарм.) дірдек дірдек. Мұздай суға түсіп д і р е к д і р е к етіп тұрған түрі – анау Қ орда., Қарм.). Бір итке жегізіп ет табанда өлді Қан кетіп мұрынынан д і р е к д і р е к (Т. Ізт., Рүс. дас., 197) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
пәтек — (Өзб., Ташк.) ұлтарақ. П ә т е кс і з етік қыста аяғыңа мұздай тиеді. Бұхара қазақтары пәтімек деп те атайды. [Тәжік, өзбек тілдерінде патак «ұлтарақ». Бұл сөздің этимологиясы туралы екі жорамал айтуға болады. 1) патактың түбірі пат, тәжікше… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
себезгілеу — (Сем.: Көкп., Ақс., Абай, Шұб.; Шығ.Қаз., Ү Н.; Монғ.) себелеу, сіркіреу. Жаңбыр қатты жауып тұрған жоқ, с е б е з г і л е п тұр (Сем., Көкп.). Күн қатты жауып кетпегенмен, с е б е з г і л е п тұр (Шығ.Қаз., Ү Н.). Монша мұздай суық, от… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
сота — 1 (Жамб.: Шу, Мер., Луг., Қорд., Мойын.) 1. жүгерінің дәнді басы, собығы. Жүгерінің с о б ы ғ ы н арбаға тиелік (Жамб., Шу). 2. жүгерісін үгітіп алғаннан кейінгі сабағы. Жүгерінің с о т а с ы отынға жақсы болады (Жамб., Жам.). [Қырғызша сото… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
шымырқану — (Маң., Маңғ.) шіміркену, елегізу. Ш ы м ы р қ а н д ы, бұрқанды, Мұздай темір құрсанды (Халық жырынан) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
ыза — (Рес., Орын.; Ақт.: Ырғ., Шалқ.; Гур., Маңғ.; Қ орда: Жал., Сыр., Қарм.; Шымк., Арыс) сыз, дымқыл. Тоғай арасы ы з а болады (Орын., Бөр.). Қауынды ы з а жерге отырғызамыз Қ орда., Сыр.). Жердің әбден ы з а болғанын оның бетіне шыққан көбік,… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
алты — I зат. сөйл. Алтылық (карта). Картаның ойынындай қалтылдаған, Ит тірлік қойды қиын шартын маған. Көзірдің а л т ы с ы н а ырза бол деп, Қимайды король, тұздай қартын маған (М. Әлімбаев, Өшпес от, 45). II Алты айырық. сөйл. Адам денесінің барлық… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
